Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Fabrycznej

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 września 2022 roku

Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Fabrycznej, Wydział IV Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: SSR Filip Wesołowski

Protokolant: Nicola Kubik-Rusak

po rozpoznaniu w dniu 9 września 2022 roku we Wrocławiu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) S.A. w W.

przeciwko P. (...) we W.

o zapłatę

I.  zasądza od strony pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 770 zł (siedemset siedemdziesiąt złotych) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia 4 stycznia 2019 roku do dnia zapłaty;

II.  zasądza od strony pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 100 zł kosztów procesu.

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 14 października 2020 roku (złożonym w Sądzie Rejonowym Lublin-Zachód w elektronicznym postępowaniu upominawczym) strona powodowa (...) S.A. w W. domagała się od strony pozwanej P. (...) we W. zasądzenia kwoty 770 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych oraz kosztami procesu. W uzasadnieniu wskazała, że zawarła ze stroną pozwaną umowę ubezpieczenia OC. Z tytułu zawartej umowy w zamian za świadczoną ochronę ubezpieczeniową strona pozwana była zobowiązana do zapłaty składki w kwocie 770 zł, czego (mimo wezwania) nie uczyniła. Dodatkowo strona powodowa domagała się rekompensaty za koszty odzyskiwania należności w wysokości 172 zł.

W dniu 20 listopada 2020 roku Sąd Rejonowy Lublin-Zachód wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, którym zasądzono kwotę dochodzoną pozwem oraz 30 zł kosztów procesu.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości i umorzenie postępowania, kwestionując w całości roszczenie objęte pozwem.

Postanowieniem z dnia 12 lutego 2021 roku Sąd Rejonowy Lublin-Zachód wobec skutecznego wniesienia sprzeciwu i utraty mocy nakazu zapłaty umorzył postępowanie w całości oraz stwierdził, że każda ze stron ponosi koszty procesu związane ze swym udziałem w sprawie.

Pozwem z dnia 11 marca 2021 roku (wniesionym w trybie art. 505 ³⁷ §2 k.p.c.) strona powodowa (...) S.A. w W. podtrzymała żądanie pozwu złożonego w elektronicznym postępowaniu upominawczym, domagając się od strony pozwanej P. (...) we W. zasądzenia kwoty 770 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, kosztami procesu oraz rekompensaty za koszty odzyskiwania należności w wysokości 172 zł.

W dniu 25 marca 2022 roku został wydany nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, którym zasądzono kwotę dochodzoną pozwem oraz 100 zł kosztów procesu.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości. Przede wszystkim zaprzeczyła wszystkim twierdzeniom strony powodowej (poza wyraźnie przyznanymi) oraz zarzuciła nieudowodnienie roszczenia co do zasady i wysokości. W szczególności dowodem na istnienie zobowiązania nie mogły być dołączone do pozwu dokumenty prywatne.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 28 listopada 2018 roku P. (...) we W. (ubezpieczający, ubezpieczony) zawarła z (...) S.A. w W. (ubezpieczycielem) umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC), potwierdzoną polisą ubezpieczeń komunikacyjnych (KK) nr (...).

Przedmiotem umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC) był samochód osobowy marki P. (...) o numerze rejestracyjnym (...).

Okres ubezpieczenia obowiązywał od dnia 20 grudnia 2018 roku do dnia 19 grudnia 2019 roku.

Składka ubezpieczeniowa w wysokości 770 zł miała być płatna jednorazowo w terminie do dnia 3 stycznia 2019 roku.

(dowód: bezsporne;

polisa – k. 15-17)

W dniu 19 lutego 2020 roku ubezpieczyciel ( (...) S.A. w W.) wezwał ubezpieczającego (P. (...) we W.) do zapłaty kwoty dochodzonej pozwem.

(dowód: bezsporne;

wezwanie z dnia 19.02.2020 roku – k. 14)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Strona powodowa domagała się od strony pozwanej zapłaty składki ubezpieczeniowej z tytułu zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC). Strona pozwana odmówiła zapłaty podnosząc przede wszystkim zarzut niewykazania roszczenia.

Należy w tym miejscu przypomnieć, że postępowanie cywilne ma charakter kontradyktoryjny, czego wyrazem jest przede wszystkim dyspozycja art. 232 k.p.c., określająca obowiązek stron do wskazywania dowodów dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne, co z kolei jest potwierdzeniem reguły zawartej w art. 6 k.c., wyznaczającej sposób rozłożenia ciężaru dowodu. Trzeba podkreślić, że zasady art. 6 k.c. i 232 k.p.c. nie określają jedynie zakresu obowiązku zgłaszania dowodów przez strony, ale rozumiane muszą być przede wszystkim i w ten sposób, że strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swych twierdzeń ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodu co do tych okoliczności na niej spoczywał. Zaznaczyć także należy, że nie jest rzeczą Sądu poszukiwanie za stronę dowodów przez nią nie wskazanych, mających na celu udowodnienie jej twierdzeń (tak również Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 grudnia 1996 roku, I CKU 45/96, OSNC 1997, nr 6-7, poz. 76). Dopuszczenie dowodów z urzędu jest bowiem prawem, a nie obowiązkiem sądu, z którego to prawa powinien szczególnie ostrożnie korzystać, tak by swym działaniem nie wspierać żadnej ze stron procesu. Faktycznie działanie Sądu z urzędu powinno ograniczać się tylko do sytuacji, gdy strona działa bez fachowego pełnomocnika i dodatkowo jest nieporadna. Z zasady nie dotyczy to więc przedsiębiorcy, którego profesjonalizm powinien obejmować także sferę funkcjonowania w obrocie prawnym.

Wobec powyższego zgodnie z ogólną regułą, wyrażoną w art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c., ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Wskazana zasada oznacza, że powód składając pozew powinien udowodnić fakty, które w jego ocenie świadczą o zasadności powództwa. Udowodnienie faktów może nastąpić przy pomocy wszelkich środków dowodowych przewidzianych przez kodeks postępowania cywilnego. Nie ulega także wątpliwości, że co do zasady to na powodzie spoczywa ciężar udowodnienia twierdzeń zawartych w pozwie, bowiem to on domaga się zapłaty i powinien udowodnić zasadność swojego roszczenia. Reguła dotycząca ciężaru dowodu nie może być jednak pojmowana w ten sposób, że ciąży on zawsze na powodzie. W zależności od rozstrzyganych w procesie kwestii faktycznych i prawnych ciężar dowodu co do pewnych faktów będzie spoczywał na powodzie, co do innych z kolei – na pozwanym.

Nie ulega przy tym wątpliwości, że co do zasady to na stronie powodowej spoczywał ciężar udowodnienia istnienia dochodzonego roszczenia. Skoro jednak strona pozwana nie zaprzeczyła, żeby zawarła ze stroną powodową umowę ubezpieczenia pojazdu wskazanego w polisie oraz żeby strona powodowa ją wykonała, a także nie kwestionowała, że nie dokonała zapłaty składki, to należało uznać te okoliczności za bezsporne. W takiej sytuacji strona pozwana powinna natomiast wykazać ewentualne nieistnienie zobowiązania (że nigdy nie istniało lub wygasło, na przykład wskutek zapłaty, lub też, że istnieje w kwocie niższej niż dochodzona).

Trzeba zatem przede wszystkim wskazać, że w sprzeciwie od nakazu zapłaty strona pozwana (poza ogólnymi rozważaniami na temat charakteru prawnego dokumentów prywatnych czy ciężaru dowodu) zaprzeczyła jedynie wszystkim twierdzeniom zawartym w pozwie, poza wyraźnie przyznanymi. W ocenie Sądu nie było to jednak wystarczające, aby uznać, że strona pozwana zaprzeczyła zawarciu przez strony umowy ubezpieczenia oraz jej wykonaniu przez stronę powodową (objęciu ochroną ubezpieczeniową pojazdu wskazanego w polisie). Nie można bowiem w odpowiedzi na roszczenia strony powodowej (jak to uczyniła strona pozwana poza snuciem ogólnych rozważań) jedynie zaprzeczyć wszystkim twierdzeniom powołanym w pozwie, poza wyraźnie przyznanymi (tak również Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 lipca 2009 roku, III CSK 341/08, LEX nr 584753). Strona pozwana powinna była wyraźnie wskazać fakty i dowody związane z konkretnymi okolicznościami, z którymi się nie zgadza, jeśli miało to służyć obronie jej racji. Powinna także szczegółowo ustosunkować się do wszystkich twierdzeń strony powodowej, a tego w żaden sposób nie uczyniła.

Należy także zaznaczyć, że strona pozwana zarzuciła, że strona powodowa nie wykazała w dostateczny sposób wysokości oraz zasadności dochodzonego roszczenia. W ocenie Sądu tak sformułowany zarzut nie był prawidłowy (i wystarczający do odparcia żądania pozwu). Nie ulega bowiem wątpliwości, że podstawowym zadaniem (i obowiązkiem) strony pozwanej jest wypowiedzenie się co do faktów przytoczonych w pozwie przez stronę powodową (czego strona pozwana zresztą nie uczyniła, poza ogólnikowym i lakonicznym stwierdzeniem, że zaprzecza wszystkim twierdzeniom strony powodowej). To do Sądu (a nie do strony) należy natomiast ocena, czy strona powodowa (lub strona pozwana) udowodniła (wykazała) swoje twierdzenia (zarzuty).

W ocenie Sądu strona powodowa wykazała okoliczności przytoczone w pozwie. Przedstawiła bowiem dokumentujący zawarcie umowy ubezpieczenia wydruk polisy oraz wezwanie do zapłaty, z których wynikało, że strona pozwana zawarła ze stroną powodową umowę ubezpieczenia (która została przez stronę powodową wykonana), a strona pozwana nie spełniła świadczenia wzajemnego (nie zapłaciła składki ubezpieczeniowej). Trzeba przy tym podkreślić, że strona pozwana w żaden sposób nie zakwestionowała prawdziwości (i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy) dokumentów dołączonych do pozwu. Tym samym Sąd, biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności niniejszej sprawy, uznał fakty przytoczone przez stronę powodową za przyznane (art. 230 k.p.c.).

Trzeba w tym miejscu dodatkowo wskazać, że dołączone przez stronę powodową dokumenty były rzeczywiście dokumentami prywatnymi. Nie ulega także wątpliwości, że z takimi dokumentami nie wiąże się domniemanie prawne, iż ich treść przedstawia rzeczywisty stan rzeczy (tak również Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 października 2000 roku, I CKN 804/98, LEX nr 50890). Powszechnie przyjmuje się bowiem zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie, że dokument prywatny nie korzysta z domniemania prawdziwości zawartych w nim oświadczeń, a każda osoba mająca w tym interes prawny może twierdzić i dowodzić, że treść złożonych oświadczeń nie odpowiada stanowi rzeczywistemu (tak na przykład Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 15 kwietnia 1982 roku, III CRN 65/82, LEX nr 8414). Jednocześnie Sąd może wyrokować także w oparciu o treść dokumentów prywatnych, ale jedynie w sytuacji, gdy ich treść nie została zaprzeczona w sporze przez stronę przeciwną lub gdy została potwierdzona innymi środkami dowodowymi. Tym samym treści zawarte w polisie i wezwaniu do zapłaty mogły być uznane za wiążące, ponieważ nie zostały zakwestionowane przez stronę pozwaną.

Należy w tym miejscu jeszcze wskazać, że strona pozwana zgłosiła także nieokreślone (i nie do końca zrozumiałe) zastrzeżenia w zakresie oryginalności dokumentów dołączonych do pozwu.

Trzeba zatem zauważyć, że obowiązek złożenia oryginału dokumentu (lub kserokopii poświadczonej za zgodność z oryginałem) powstaje z chwilą zgłoszenia przez stronę przeciwną takiego żądania (ustnie lub w formie pisma procesowego). Obowiązek taki powstaje automatycznie z chwilą zgłoszenia przez przeciwnika takiego żądania, bez potrzeby wydawania przez Sąd jakichkolwiek rozstrzygnięć w tym przedmiocie (tak również Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 4 marca 2005 roku, III CK 109/04, LEX nr 177249). Termin jego złożenia ma zapewnić stronie żądającej tego możliwość zapoznania się ze złożonym oryginałem.

Nie ulega jednak wątpliwości, że strona pozwana na żadnym etapie niniejszego postępowania nie kwestionowała prawdziwości dokumentów przedłożonych przez stronę powodową (abstrahując już od tego, czy były one oryginałami). Nie zgłaszała także konieczności przedłożenia oryginałów dokumentów dołączonych do pozwu.

Na marginesie jedynie można w tym miejscu podkreślić, że nawet w przypadku niepodporządkowania się żądaniu przeciwnika (co w niniejszej sprawie nie miało miejsca z uwagi na brak takiego żądania) Sąd dokonuje oceny dowodów, posługując się treścią kserokopii dokumentów. Brak dostarczenia oryginałów dokumentów nie jest bowiem obwarowany żadną sankcją. Wobec braku odpisów dokumentów poświadczonych za zgodność z oryginałami lub odmowy ich złożenia zastosowanie ma art. 233 §2 k.p.c. (stanowisko takie zajął również Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z dnia 5 czerwca 2014 roku, I ACa 150/14, LEX nr 1480398).

Zgodnie z art. 481 §1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Ponadto zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 roku o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, obecnie o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (Dz.U. 2021, poz. 424 ze zm.) w transakcjach handlowych – z wyłączeniem transakcji, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny – wierzycielowi, bez wezwania, przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych, chyba że strony uzgodniły wyższe odsetki, za okres od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego do dnia zapłaty, jeżeli wierzyciel spełnił swoje świadczenie oraz nie otrzymał zapłaty w terminie określonym w umowie. W okolicznościach niniejszej sprawy przesłanki powyższe zostały spełnione. Dlatego też ustawowe odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych należały się stronie powodowej od następnego dnia po umówionym przez strony terminie płatności składki (zgodnie z żądaniem).

Ustalając stan faktyczny i wydając rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie Sąd oparł się na przedstawionych przez stronę powodową dokumentach prywatnych, których treść nie była kwestionowana przez stronę pozwaną.

Sąd na podstawie art. 205 ³ §5 k.p.c. zwrócił jedynie pismo pełnomocnika strony powodowej z dnia 15 lipca 2022 roku, które nie miało jednak wpływu na treść rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie.

Biorąc zatem wszystkie powyższe okoliczności pod uwagę, skoro strona powodowa wykazała istnienie roszczenia wobec strony pozwanej w wysokości 770 zł (wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych), a zgłoszone przez stronę pozwaną zarzuty okazały się całkowicie nieuzasadnione, to powództwo w całości zasługiwało na uwzględnienie. Dlatego też na podstawie art. 805 k.c. oraz art. 481 k.c. w zw. z art. 7 ustawy z dnia 8 marca 2013 roku o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych), a przede wszystkim łączącej strony umowy ubezpieczenia, orzeczono jak w punkcie I wyroku.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw. Mając na względzie wynik sprawy stronie powodowej należał się zwrot kosztów procesu, na które złożyły się opłata sądowa od pozwu w kwocie 100 zł.