Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Fabrycznej

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 27 stycznia 2019 roku (złożonym w Sądzie Rejonowym Lublin-Zachód w elektronicznym postępowaniu upominawczym) powód A. K., prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo Handlowo Usługowe (...), domagał się od pozwanego M. M., prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą T. (...).C., zasądzenia kwoty 3217,84 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie oraz kosztami procesu. W uzasadnieniu wskazał, że wykonał na rzecz pozwanego szereg usług transportowych, za co wystawił mu faktury VAT, które zostały przez pozwanego zapłacone po terminie płatności. W związku z powyższym powód obciążył pozwanego notami obciążeniowymi z tytułu rekompensaty za koszty odzyskiwania należności, które nie zostały zapłacone.

Postanowieniem z dnia 7 marca 2019 roku Sąd Rejonowy Lublin-Zachód przekazał sprawę do rozpoznania tutejszemu Sądowi (wobec stwierdzenia braku podstaw do wydania nakazu zapłaty).

W dniu 10 lutego 2020 roku został wydany nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, którym zasądzono kwotę dochodzoną pozwem oraz 658 zł kosztów procesu.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów procesu. Zaprzeczył, jakoby dokonane przez niego płatności były spóźnione, co miało skutkować bezzasadnością powództwa.

W odpowiedzi na sprzeciw od nakazu zapłaty powód w całości podtrzymał żądanie pozwu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

A. K., prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo Handlowo Usługowe (...), wykonał na rzecz M. M., prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą T. (...) C., szereg usług transportowych. Z tego tytułu wystawił M. M. faktury VAT o następujących numerach:

-

(...) z dnia 10 kwietnia 2018 roku na kwotę 1300 zł netto (1599 zł brutto) z tytułu zlecenia transportowego nr (...) ze S. do Ż. z terminem płatności określonym na dzień 17 kwietnia 2018 roku, która została zapłacona w dniu 14 maja 2018 roku,

-

(...) z dnia 19 kwietnia 2018 roku na kwotę 1400 zł netto (1722 zł brutto) z tytułu zlecenia transportowego nr (...) ze S. do Ż. z terminem płatności określonym na dzień 26 kwietnia 2018 roku, która została zapłacona w dniu 14 maja 2018 roku,

-

(...) z dnia 25 kwietnia 2018 roku na kwotę 1300 zł netto (1599 zł brutto) z tytułu zlecenia transportowego nr (...) ze S. do Ż. z terminem płatności określonym na dzień 2 maja 2018 roku, która została zapłacona w dniu 29 maja 2018 roku,

-

(...) z dnia 25 kwietnia 2018 roku na kwotę 850 zł netto (1045,50 zł brutto) z tytułu zlecenia transportowego nr (...) z G. do Ż. z terminem płatności określonym na dzień 2 maja 2018 roku, która została zapłacona w dniu 4 czerwca 2018 roku,

-

(...) z dnia 25 kwietnia 2018 roku na kwotę 850 zł netto (1045,50 zł brutto) z tytułu zlecenia transportowego nr (...) z G. do Ż. z terminem płatności określonym na dzień 2 maja 2018 roku, która została zapłacona w dniu 4 czerwca 2018 roku,

-

(...) z dnia 25 kwietnia 2018 roku na kwotę 1960 zł netto (2410,80 zł brutto) z tytułu zlecenia transportowego nr (...) ze S. do M. Podhalańskiego z terminem płatności określonym na dzień 2 maja 2018 roku, która została zapłacona w dniu 13 czerwca 2018 roku,

-

(...) z dnia 27 kwietnia 2018 roku na kwotę 1250 zł netto (1537,50 zł brutto) z tytułu zlecenia transportowego nr (...) ze S. do K. z terminem płatności określonym na dzień 4 maja 2018 roku, która została zapłacona w dniu 13 czerwca 2018 roku,

-

(...) z dnia 27 kwietnia 2018 roku na kwotę 850 zł netto (1045,50 zł brutto) z tytułu zlecenia transportowego nr (...) z G. do O. z terminem płatności określonym na dzień 4 maja 2018 roku, która została zapłacona w dniu 19 czerwca 2018 roku,

-

(...) z dnia 27 kwietnia 2018 roku na kwotę 850 zł netto (1045,50 zł brutto) z tytułu zlecenia transportowego nr (...) z G. do Ż. z terminem płatności określonym na dzień 4 maja 2018 roku, która została zapłacona w dniu 25 czerwca 2018 roku,

-

(...) z dnia 30 kwietnia 2018 roku na kwotę 1350 zł netto (1660,50 zł brutto) z tytułu zlecenia transportowego nr (...) ze S. do Ż. z terminem płatności określonym na dzień 7 maja 2018 roku, która została zapłacona w dniu 5 lipca 2018 roku,

-

(...) z dnia 16 maja 2018 roku na kwotę 890 zł netto (1094,70 zł brutto) z tytułu zlecenia transportowego nr (...) z G. do Ż. z terminem płatności określonym na dzień 23 maja 2018 roku, która została zapłacona w dniu 5 lipca 2018 roku,

-

(...) z dnia 16 maja 2018 roku na kwotę 850 zł netto (1045,50 zł brutto) z tytułu zlecenia transportowego nr (...) z G. do Ż. z terminem płatności określonym na dzień 23 maja 2018 roku, która została zapłacona w dniu 9 lipca 2018 roku,

-

(...) z dnia 16 maja 2018 roku na kwotę 850 zł netto (1045,50 zł brutto) z tytułu zlecenia transportowego nr (...) z G. do Ż. z terminem płatności określonym na dzień 23 maja 2018 roku, która została zapłacona w dniu 9 lipca 2018 roku,

-

(...) z dnia 24 maja 2018 roku na kwotę 1300 zł netto (1599 zł brutto) z tytułu zlecenia transportowego nr (...) ze S. do Ż. z terminem płatności określonym na dzień 31 maja 2018 roku, która została zapłacona w dniu 18 lipca 2018 roku,

-

(...) z dnia 24 maja 2018 roku na kwotę 850 zł netto (1045,50 zł brutto) z tytułu zlecenia transportowego nr (...) z G. do Ż. z terminem płatności określonym na dzień 31 maja 2018 roku, która została zapłacona w dniu 18 lipca 2018 roku,

-

(...) z dnia 24 maja 2018 roku na kwotę 850 zł netto (1045,50 zł brutto) z tytułu zlecenia transportowego nr (...) z G. do Ż. z terminem płatności określonym na dzień 31 maja 2018 roku, która została zapłacona w dniu 19 lipca 2018 roku,

-

(...) z dnia 24 maja 2018 roku na kwotę 1380 zł netto (1697,40 zł brutto) z tytułu zlecenia transportowego nr (...) z G. do T. z terminem płatności określonym na dzień 31 maja 2018 roku, która została zapłacona w dniu 3 sierpnia 2018 roku,

-

(...) z dnia 28 maja 2018 roku na kwotę 1400 zł netto (1722 zł brutto) z tytułu zlecenia transportowego nr (...) ze S. do K. z terminem płatności określonym na dzień 4 czerwca 2018 roku, która została zapłacona w dniu 23 sierpnia 2018 roku,

-

(...) z dnia 30 maja 2018 roku na kwotę 1600 zł netto (1968,00 zł brutto) z tytułu zlecenia transportowego nr (...) ze S. do Ż. z terminem płatności określonym na dzień 6 czerwca 2018 roku, która została zapłacona w dniu 17 września 2018 roku.

Wszystkie powyższe faktury zostały M. M. przesłane przez A. K. za pośrednictwem poczty.

(dowód: faktury VAT – k. 34-52;

potwierdzenia przelewów – k. 73-91;

kopia książki nadawczej – k. 92-102)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Powód domagał się zasądzenia od pozwanego równowartości (wielokrotności) rekompensat za koszty odzyskiwania należności (40 euro) od wystawionych faktur VAT, które zostały przez pozwanego zapłacone po wskazanych w nich terminach płatności.

Pozwany odmówił zapłaty zaprzeczając, aby wskazane przez powoda faktury VAT zostały zapłacone po terminach płatności.

Zgodnie z art. 10 ust 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 roku o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (obecnie o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych) wierzycielowi przysługuje od dłużnika, bez wezwania, równowartość kwoty 40 euro przeliczonej na złote według średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne, stanowiącej rekompensatę za koszty odzyskiwania należności. Zgodnie natomiast z art. 10 ust. 2 ustawy oprócz kwoty, o której mowa wyżej, wierzycielowi przysługuje również zwrot, w uzasadnionej wysokości, poniesionych kosztów odzyskiwania należności przewyższających tę kwotę.

Trzeba w tym miejscu wskazać, że powyższa ustawa miała wdrożyć (implementować) do krajowego systemu prawnego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/7/UE z dnia 16 lutego 2011 roku w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych (Dz.U. UE L z dnia 23 lutego 2011 roku). Zgodnie z preambułą powyższej dyrektywy konieczna jest uczciwa rekompensata za ponoszone przez wierzycieli koszty odzyskiwania należności w związku z opóźnieniami w płatnościach, aby zniechęcić do opóźnień w płatnościach. Koszty odzyskiwania należności powinny obejmować również odzyskiwanie kosztów administracyjnych oraz rekompensatę za koszty wewnętrzne poniesione z powodu opóźnień w płatnościach, w odniesieniu do których niniejsza dyrektywa powinna przewidzieć stałą minimalną kwotę, którą można połączyć z odsetkami za opóźnienia w płatnościach. Rekompensata w postaci stałej kwoty powinna mieć na celu ograniczenie kosztów administracyjnych i wewnętrznych związanych z odzyskiwaniem należności. Rekompensata za koszty odzyskiwania należności powinna zostać ustalona bez naruszania przepisów prawa krajowego, zgodnie z którymi sąd krajowy może przyznać wierzycielowi rekompensatę za każdą dodatkową szkodę powstałą w związku z opóźnieniem w płatnościach dłużnika. Oprócz roszczenia o zapłatę stałej kwoty na pokrycie kosztów odzyskiwania należności wierzyciele powinni mieć również roszczenie o zwrot pozostałych kosztów odzyskiwania należności, które ponoszą z powodu opóźnień w płatnościach dłużnika. Do tych kosztów zalicza się w szczególności koszty poniesione przez wierzycieli w związku ze skorzystaniem z usług prawnika lub firmy windykacyjnej.

Trzeba w tym miejscu jeszcze wskazać, że celem wskazanej wyżej dyrektywy nie było stworzenie dodatkowego kosztu dla dłużnika (należnego każdorazowo w przypadku braku zapłaty należności), ale zwrot wierzycielowi kosztów dochodzenia wierzytelności, które nie zawsze można precyzyjnie wyliczyć (na przykład kosztów telefonów, monitów, wezwań do zapłaty i tym podobnych) w zryczałtowanej wysokości 40 euro.

Należy w tym miejscu przypomnieć, że postępowanie cywilne ma charakter kontradyktoryjny, czego wyrazem jest przede wszystkim dyspozycja art. 232 k.p.c., określająca obowiązek stron do wskazywania dowodów dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne, co z kolei jest potwierdzeniem reguły zawartej w art. 6 k.c., wyznaczającej sposób rozłożenia ciężaru dowodu. Podkreślić należy, że zasady art. 6 k.c. i 232 k.p.c. nie określają jedynie zakresu obowiązku zgłaszania dowodów przez strony, ale rozumiane muszą być przede wszystkim i w ten sposób, że strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swych twierdzeń ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodu, co do tych okoliczności na niej spoczywał. Zaznaczyć także należy, że nie jest rzeczą Sądu poszukiwanie za stronę dowodów przez nią nie wskazanych, mających na celu udowodnienie jej twierdzeń (tak również Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 grudnia 1996 roku, I CKU 45/96, OSNC 1997, nr 6-7, poz. 76). Dopuszczenie dowodów z urzędu jest bowiem prawem, a nie obowiązkiem Sądu, z którego to prawa powinien szczególnie ostrożnie korzystać, tak by swym działaniem nie wspierać żadnej ze stron procesu. Faktycznie działanie Sądu z urzędu powinno ograniczać się tylko do sytuacji, gdy strona działa bez fachowego pełnomocnika i dodatkowo jest nieporadna. Z zasady nie dotyczy to więc przedsiębiorcy, którego profesjonalizm powinien obejmować także sferę funkcjonowania w obrocie prawnym.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że zgodnie z ogólną regułą, wyrażoną w art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c., ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Wskazana zasada oznacza, że powód składając pozew powinien udowodnić fakty, które w jego ocenie świadczą o zasadności powództwa. Udowodnienie faktów może nastąpić przy pomocy wszelkich środków dowodowych przewidzianych przez kodeks postępowania cywilnego. Nie ulega także wątpliwości, że co do zasady to na powodzie spoczywa ciężar udowodnienia twierdzeń zawartych w pozwie, bowiem to on domaga się zapłaty i powinien udowodnić zasadność swojego roszczenia. Reguła dotycząca ciężaru dowodu nie może być jednak pojmowana w ten sposób, że ciąży on zawsze na powodzie. W zależności od rozstrzyganych w procesie kwestii faktycznych i prawnych ciężar dowodu co do pewnych faktów będzie spoczywał na powodzie, co do innych z kolei – na pozwanym.

Nie ulega przy tym wątpliwości, że w niniejszej sprawie co do zasady to na powodzie spoczywał ciężar udowodnienia istnienia dochodzonego roszczenia.

W ocenie Sądu powód przede wszystkim w żaden sposób nie wykazał, aby wskazane przez niego faktury VAT zostały przez pozwanego zapłacone po terminach płatności. Tym samym roszczenie o zapłatę rekompensat za koszty odzyskiwania należności nie mogło zasługiwać na uwzględnienie.

Nie ulega przy tym wątpliwości, że w wystawionych przez powoda fakturach VAT wskazano siedmiodniowy termin płatności, liczony od dnia wystawienia faktury. Nie ulega także wątpliwości, że wskazane faktury VAT zostały przesłane pozwanemu za pośrednictwem poczty. Nie ulega wreszcie wątpliwości, że pozwany zaprzeczył, aby zapłacił należności po terminach płatności.

Należy w tym miejscu zatem wskazać, że przedstawiona przez powoda kopia książki nadawczej nie pozwalała nawet na precyzyjne (i bez żadnej wątpliwości) ustalenie, które faktury VAT (i w jakich datach) zostały pozwanemu w ogóle wysłane. Tym bardziej nie była ona (nie mogła być) dowodem na doręczenie pozwanemu tych faktur w konkretnych terminach (datach). Nie ulega przy tym wątpliwości, że pozwany ostatecznie otrzymał wskazane faktury VAT (i je opłacił). Nie ulega także wątpliwości, że z treści dołączonej przez powoda książki nadawczej wynikało jedynie, że faktury VAT najprawdopodobniej nie były wysyłane pozwanemu w datach ich wystawienia (a niejednokrotnie były wysyłane kilka dni po ich wystawieniu). Jednocześnie z dokumentów tych w żaden sposób nie wynikało, kiedy zostały one pozwanemu dostarczone.

Trzeba w tym miejscu podkreślić, że ustalony przez strony termin płatności musi być realny, czyli pozwany musi mieć możliwość jego spełnienia. Nawet gdyby zatem przyjąć siedmiodniowy termin płatności każdej z faktur VAT (którego pozwany co do zasady nie kwestionował), to początek biegu tego terminu należało każdorazowo liczyć od dnia doręczenia pozwanemu konkretnej faktury VAT. Skoro jednak pozwany zaprzeczył, aby zapłacił należności po terminie, a powód nie wykazał, w jakich datach rozpoczął swój bieg siedmiodniowy termin płatności każdej z faktur VAT, to tym samym powód nie udowodnił, aby należności (będące podstawą obciążenia pozwanego kosztami rekompensat za koszty ich dochodzenia) zostały zapłacone po terminie, a co za tym idzie, aby przysługiwało mu roszczenie o zapłatę rekompensat za koszty odzyskiwania należności w wysokości równowartości kwoty 40 euro.

Na marginesie jedynie można przy tym podkreślić, że nawet gdyby uznać, że powodowi co do zasady należała się rekompensata za koszty odzyskiwania należności, to w ocenie Sądu brak było jakichkolwiek podstaw do naliczenia takiej rekompensaty oddzielnie dla każdej faktury VAT.

Ustalając stan faktyczny i wydając rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie Sąd oparł się na przedstawionych przez strony dokumentach prywatnych. Sąd oddalił jedynie zgłoszony w pozwie wniosek powoda o dopuszczenie dowodu z jego przesłuchania, ponieważ nie wskazano żadnych okoliczności, na które dowód ten miałby być przeprowadzony.

Skoro zatem powód nie wykazał, aby przysługiwało mu roszczenie dochodzone pozwem, to powództwo nie mogło zasługiwać na uwzględnienie. Dlatego też na podstawie art. 10 ust 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 roku o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (obecnie o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych) w zw. z art. 6 k.c. orzeczono jak w sentencji wyroku.