Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Fabrycznej

UZASADNIENIE

W dniu 21 lutego 2020 r. wnioskodawczyni (...) sp. z o.o. z siedzibą
w S. wniosła o orzeczenie na podstawie art. 373 ust. 1 pkt 1 Prawa upadłościowego wobec M. A., jako byłego wiceprezesa zarządu (...) sp. z o.o.
z siedzibą w D., zakazu prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek lub w ramach spółki cywilnej oraz pełnienia funkcji zarządcy sukcesyjnego, członka rady nadzorczej, członka komisji rewizyjnej, reprezentanta lub pełnomocnika osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą w zakresie tej działalności, spółki handlowej, przedsiębiorstwa państwowego, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszenia na okres od jednego roku do dziesięciu lat. Jednocześnie wniosła o zasądzenie od uczestnika na jej rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych
( uzasadnienie wniosku, k. 4 – 15 ).

W odpowiedzi na wniosek uczestnik postępowania M. A. wniósł o jego oddalenie oraz o zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego ( uzasadnienie odpowiedzi na wniosek k. 284 – 286) .

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

(...) sp. z o.o. z siedzibą w D., wpisana jest do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS: (...) (rejestracji dokonano w dniu 7 kwietnia 2016 r. postanowieniem Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej, Wydział IX Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego). Umowa spółki została zawarta w dniu 2 marca 2016 r. Przedmiotem działalności spółki jest prowadzenie gospodarstwa rolnego, produkcja rolna, usługi agrotechniczne w rolnictwie, obrót płodami rolnymi połączony z chowem i hodowlą zwierząt.

Od momentu powstania spółki prezesem jej zarządu była M. K. i funkcję tę pełniła do dnia 31 stycznia 2018 r., następnie funkcję tę objął T. K..

W dniu 31 stycznia 2018 r. uczestnik postępowania M. A. złożył oświadczenie
o przystąpieniu do spółki (...) na zasadach określonych w umowie spółki, obejmując jednocześnie 8 udziałów o wartości nominalnej 100 zł każdy udział, tj. o łącznej wartości nominalnej 800 zł i pokrył je w całości wkładem pieniężnym. Jednocześnie wyraził zgodę na powołanie go w skład zarządu spółki w charakterze wiceprezesa zarządu spółki.
W dniu 19 czerwca 2018 r. został wykreślony z KRS jako wiceprezes zarządu spółki.

dowód :

-

odpis aktualny z Krajowego Rejestru Sądowego (...) sp. z o.o.
z siedzibą w D. wg stanu na dzień 20.02.2020 r., k. 84- 87,

-

akta rejestrowe spółki (...) sp. z o.o. z siedzibą w D. , w tym protokół nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników z dnia 31.01.2018 r. wraz
z podjętymi uchwałami, k. 191 – 193, wypis z aktu notarialnego Rep. A nr (...), k. 189 – 190.

Przed powołaniem na stanowisko wiceprezesa w/w spółki uczestnik postępowania M. A. został skazany wyrokiem Sądu Rejonowego
w K. z dnia 30 listopada 2017 r. za przestępstwa określone w art. 18 § 2 ksh, tj. o czyn z art.14 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 11 § 3 kk w zw. z art. 12 kk przy zastosowaniu art. 37 a kk i orzeczono wobec niego karę grzywny. Wyrok uprawomocnił się w dniu 8 grudnia 2017 r.

dowód : zawiadomienie z K. o skazaniu osoby, k. 290.

Wnioskodawczyni oraz spółka (...) sp. z o.o. ( jako dostawca/kupujący) w ramach prowadzonych przez siebie działalności podjęły współpracę, której przedmiotem było zawarcie w okresie od kwietnia 2016 r. do września 2016 r. umów kontraktacyjnych na dostarczenie jęczmienia browarnego ze zbiorów za rok 2016 - 2017 oraz umów sprzedaży nasion jęczmienia jarego i ozimego.

dowód :

- umowa kontraktacyjna na sezon 2016/2017 nr (...) z dnia 8 kwietnia 2017 roku - Gospodarstwo Rolne (...), k. 34- 39,

- umowa sprzedaży nasion nr (...) z dnia 8 kwietnia 2017 roku, k.40 – 42,

- umowa kontraktacyjna na sezon 2017/2018 nr (...) z dnia 16 września 2016 roku, k. 43 – 48,

- umowa sprzedaży nasion nr (...) z dnia 16 września 2016 roku, k. 49 – 51.

Na mocy wskazanych powyżej umów dłużna spółka zobowiązana była do dokonania zapłaty za zakupione nasiona, a następnie do dostarczenia uzyskanych ziaren jęczmienia
o wskazanych odmianach. Nie wywiązała się jednak z ciążących na niej obowiązków. Wnioskodawczyni nie otrzymała zapłaty za zakupione nasiona, a także nie otrzymała takiej ilości nasion jęczmienia, jaka była zakontraktowana.

Dążąc do polubownego rozwiązania sporu, wnioskodawczyni wezwała (...) sp. z o.o. do realizacji umów oraz do zapłaty zaległych kwot oraz kwot wyliczonych kar umownych.

dowód :

przedsądowe wezwanie w sprawie realizacji Umowy (...) nr (...) z dnia 8 grudnia 2016r.; przedsądowe wezwanie do zapłaty z dnia 23 lutego 2017 roku; przedsądowe wezwanie do zapłaty z dnia 29 marca 2017r., k. 52 – 58.

W dniu 19 czerwca 2017 r. między spółkami doszło do zawarcia porozumienia, na mocy którego spółka (...) sp. z o.o. zobowiązała się do zapłaty na rzecz wnioskodawczyni kwoty 47. 300 zł netto w terminie 30 dni od dnia zawarcia porozumienia, względnie do dokonania kompensaty w/w kwoty wraz z podatkiem poprzez umożliwienie odbioru jęczmienia browarnego ze zbiorów roku 2017 odmiany M. w ilości odpowiadającej wskazanym w porozumieniu kwotom wyliczonym brutto. Umożliwienie odbioru pełnej ilości jęczmienia miało nastąpić najpóźniej w okresie 30 dni od dnia zawarcia porozumienia. W przypadku zaś niewywiązania się z ugody spółka (...) Sp. z o. o. zobowiązana była do dokonania zapłaty.

dowód : porozumienie z dnia 19.06.2017 r. wraz z deklaracją wekslową, k. 61 – 65.

Dłużna spółka nie wywiązała się jednak z postanowień porozumienia, wobec czego pismem z dnia 31 sierpnia 2017 r. wnioskodawczyni wezwała ją do jego realizacji, jednakże bezskutecznie.

dowód : kopia przedsądowego wezwania w sprawie realizacji postanowień porozumienia z dnia 31 sierpnia 2017 r., k. 66 – 67.

Powyższe skutkowało wytoczeniem przez wnioskodawczynię trzech powództw przeciwko (...) sp. z o.o.

I tak, pozwem z dnia 14 listopada 2017 roku spółka wniosła do Sądu Rejonowego
w D. V Wydział Gospodarczy pozew o zasądzenie na jej rzecz kwoty 21000 zł wraz z ustawowymi odsetkami. W dniu 12 grudnia 2017 roku został wydany nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym zasądzający kwotę 21 000 zł wraz z odsetkami ustawowymi oraz kosztami procesu w wysokości 2 680 zł i kosztami postępowania klauzulowego
w kwocie 126 zł, (sygnatura akt (...)). Następnie pozwem z dnia 14 listopada 2017 roku wnioskodawczyni złożyła do Sądu Rejonowego w Dzierżoniowie V Wydział Gospodarczy pozew o zasądzenie na jej rzecz kwoty 28 665 zł wraz z ustawowymi odsetkami. W dniu 12 grudnia 2017 roku Sąd wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, zasądzając od dłużnej spółki kwotę w wysokości 28 665 zł wraz z odsetkami ustawowymi oraz kosztami procesu w wysokości 2 776 zł i kosztami postępowania klauzulowego w wysokości 126 zł, (sygnatura akt (...)). Następnie pozwem dnia 23 listopada 2017 roku wnioskodawczyni wytoczyła przeciwko spółce (...) sp. z o.o. powództwo przed Sądem Okręgowym w Toruniu VI Wydział Gospodarczy o zasądzenie na jej rzecz kwoty 103 143,60 zł wraz z ustawowymi odsetkami. W dniu 21 stycznia 2019 roku Sąd wydał wyrok, którym uwzględnił w całości powództwo oraz zasądził na jej rzecz koszty procesu w wysokości 10 575 zł i koszty postępowania klauzulowego w wysokości 170 zł ( sygnatura akt (...)).

W oparciu o pierwsze dwa w/w tytuły wykonawcze wnioskodawczyni złożyła wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego, które jednak okazało się bezskuteczne.

Na dzień sporządzenia wniosku zobowiązania spółki (...) wobec V. Malt sp. z o.o. z siedzibą w S. stanowią kwotę 171 658, 47 zł obejmującą kwoty z w/w tytułów wykonawczych i poniesionych kosztów postępowania egzekucyjnego.

dowód :

- nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 12 grudnia 2017 roku, sygnatura akt
(...), k. 68 – 69,

- nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 12 grudnia 2017 roku, sygnatura akt
(...), k . 70 – 71,

- wyrok z dnia 21 stycznia 2019 roku Sądu Okręgowego w Toruniu VI Wydział Gospodarczy, sygnatura akt (...), k. 72 – 73,

- wniosek o wszczęcie egzekucji z dnia 6 marca 2018 roku, sygnatura akt (...),
k. 76 – 77,

- wniosek o wszczęcie egzekucji z dnia 6 marca 2018 roku, sygnatura akt (...),
k. 78 – 79,

- postanowienia o umorzeniu egzekucji z dnia 12 września 2019 roku, sygnatura akt Km (...) i (...), k. 80 – 83.

Bezskuteczność prowadzonych postępowań egzekucyjnych skutkowała złożeniem przez wnioskodawczynię w dniu 20 lutego 2020 r. wniosku o ogłoszenie upadłości spółki (...) Sp. z o.o. Wobec zabezpieczenia przez Sąd Upadłościowy majątku dłużnej spółki, tymczasowy nadzorca sądowy stwierdził, że majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania.

dowód : odpis wniosku z dnia 20.02.2020 r. , k. 261 - 270

sprawozdanie finansowe tymczasowego nadzorcy sądowego zawarte w aktach (...) .

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie w/w dokumentów, których wiarygodność i autentyczność nie była kwestionowana przez strony. Stanowiły podstawę rozstrzygnięcia sprawy. Pozostałe wnioski dowodowe Sąd oddalił, jako zbędne dla istoty sporu.

Sąd zważył, co następuje.

Wniosek podlegał oddaleniu.

Zgodnie z treścią art. 376 ust. 1 Prawa upadłościowego postępowanie w sprawach
o orzeczenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej wszczyna się między innymi na wniosek wierzyciela. Wierzycielska legitymacja wnioskodawcy w sprawie niniejszej zastrzeżeń nie budziła wobec załączenia odpisów tytułów wykonawczych uzyskanych przez wnioskodawcę przeciwko (...) Sp. z o.o. Bezspornym jest, że wierzytelność pozostaje niezaspokojona, gdyż prowadzone egzekucje komornicze okazały się bezskuteczne.

Zgodnie z art. 373 ust. 1 Prawa upadłościowego Sąd może orzec pozbawienie na okres od jednego do dziesięciu lat prawa prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek lub w ramach spółki cywilnej oraz pełnienia funkcji członka rady nadzorczej, członka komisji rewizyjnej, reprezentanta lub pełnomocnika osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą w zakresie tej działalności, spółki handlowej, przedsiębiorstwa państwowego, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszenia osoby, która ze swojej winy:

1)  będąc do tego zobowiązana z mocy ustawy, nie złożyła w ustawowym terminie wniosku o ogłoszenie upadłości albo,

1a) faktycznie zarządzając przedsiębiorstwem dłużnika, istotnie przyczyniła się do niezłożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w ustawowym terminie, albo

2)  po ogłoszeniu upadłości nie wydała lub nie wskazała majątku, ksiąg rachunkowych, korespondencji lub innych dokumentów upadłego, w tym danych w postaci elektronicznej, do których wydania lub wskazania była obowiązana z mocy ustawy, albo

3)  jako upadły po ogłoszeniu upadłości ukrywała, niszczyła lub obciążała majątek wchodzący w skład masy upadłości, albo,

4)  jako upadły w toku postępowania upadłościowego nie wykonała innych obowiązków ciążących na nim z mocy ustawy lub orzeczenia sądu albo sędziego-komisarza, albo też w inny sposób utrudniała postępowanie.

Przy orzekaniu zakazu, o którym mowa w ust. 1, sąd bierze pod uwagę stopień winy oraz skutki podejmowanych działań, w szczególności obniżenie wartości ekonomicznej przedsiębiorstwa upadłego i rozmiar pokrzywdzenia wierzycieli (art. 373 ust. 2 Prawa upadłościowego).

Prawo upadłościowe w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2016 r. zobowiązuje dłużnika do złożenia w sądzie wniosku o ogłoszenie upadłości nie później niż w terminie trzydziestu dni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości (art. 21 ust. 1 Prawa upadłościowego).

Zgodnie z art. 10 i 11 Prawa upadłościowego podstawa do ogłoszenia upadłości zachodzi w stosunku do dłużnika niewypłacalnego, przy czym dłużnika uważa się za niewypłacalnego, jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Domniemywa się zaś, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące.

Kolejną przesłanką niezbędną do ogłoszenia upadłości wobec dłużnika niewypłacalnego jest istnienie co najmniej dwóch wierzycieli przedsiębiorcy, którego dotyczy wniosek (p. uchwała SN z 27.05.1993 r., III CZP 61/93, OSNCP 1994/1/7 a także art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy).

Nie ulega wątpliwości, że wszystkie przesłanki orzeczenia zakazu prowadzenia działalności gospodarczej muszą być wykazane w toku postępowania wszczętego przez wnioskodawcę. Wnioskodawca musi zatem udowodnić zaistnienie przesłanek do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości przez uczestnika postępowania oraz wykazać jego winę w uchybieniu temu obowiązkowi, co jednak nie wyklucza zastosowania domniemań faktycznych, zwłaszcza w odniesieniu do przesłanki w postaci winy. Wina uczestnika postępowania wynikać będzie zawsze z udowodnionego w postępowaniu faktu niezłożenia przez niego wniosku o ogłoszenie upadłości w sytuacji, gdy spełnione zostały ku temu przewidziane prawem przesłanki. Postać tej winy jest kwestią dalszą. Wierzyciel może wskazywać, iż jest to wina umyślna lub też rażące niedbalstwo, jako kwalifikowana wina nieumyślna. W każdym przypadku na okoliczność takich postaci winy powinien przedstawić odpowiednie dowody. Jeśli tego nie wykaże, Sąd przyjmie, że wina uczestnika postępowania ma postać zwykłego niedbalstwa, czyli braku należytej staranności przy wykonaniu przez uczestnika jego prawnego obowiązku złożenia w stosownym terminie wniosku o ogłoszenie upadłości, gdy zaistniały ku temu przesłanki. Obowiązku wykazania winy uczestnika postępowania nie należy z kolei rozumieć w taki sposób, że to wnioskodawca musi generalnie udowodnić brak przesłanek wyłączających winę po stronie uczestnika postępowania, który nie wykonał właściwie spoczywającego na nim obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości.

Na podstawie analizy materiału dowodowego uznał Sąd, że przesłanki do orzeczenia zakazu prowadzenia działalności gospodarczej wobec uczestnika postępowania określone
w art. 373 ust.1 - 3 prawa upadłościowego nie zostały spełnione.

Zgodnie bowiem z treścią art. 18 § 2 ksh nie może być członkiem zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej albo likwidatorem osoba, która została skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwa określone w przepisach rozdziałów XXXIII-XXXVII Kodeksu karnego oraz w art. 585, art. 587, art. 590 i w art. 591 ustawy. Zakaz, o którym mowa w § 2, ustaje z upływem piątego roku od dnia uprawomocnienia się wyroku skazującego, chyba że wcześniej nastąpiło zatarcie skazania (§ 3 w/w przepisu).

Przepis art. 18 § 2 ksh wymienia enumeratywnie przestępstwa, których popełnienie, stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu karnego, pozbawia sprawcę z mocy prawa możliwości pełnienia funkcji w spółce. Zakaz ten nie jest jednak bezterminowy, gdyż art. 18 § 3 wskazuje, po jakim upływie czasu zakaz ten ustaje.

Kwestią zasadniczą w rozpoznawanej sprawie było zatem rozważenie, czy wobec zakazu piastowania funkcji określonych w art. 18 § 2 ksh możliwe było procedowanie na podstawie art. 373 ustawy Prawo upadłościowe a w konsekwencji, przy ustaleniu pozytywnych przesłanek, uwzględnienie wniosku wnioskodawcy.

Jak wykazało bowiem postępowanie dowodowe, uczestnik postępowania w dniu
8 grudnia 2017 r. został skazany prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Kluczborku za czyn określony w art. 286 §1 kk. A skoro tak, to nie mógł być członkiem zarządu spółki (...) Sp. z o.o. stosownie do treści art. 18 § 2 ksh.

Istotnym przy tym jest, że zakaz z art. 18 § 2 obowiązuje z mocy samego prawa. Jeżeli zatem mocą uchwały organu nominacyjnego, a w szczególności na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników, w skład w szczególności zarządu powołana zostanie osoba objęta tym zakazem, właściwą drogą w razie sporu prawnego, co do skuteczności podejmowanych przez taką osobę czynności prawnych imieniem spółki, jest wytoczenie powództwa z art. 189 k.p.c., tj. o ustalenie, że osoba ta nie jest członkiem organu spółki (tak A. Koch, Podważanie uchwał zgromadzeń spółek kapitałowych, Warszawa 2011, s. 134). Powództwo takie wytoczyć może każdy, kto ma w tym interes prawny.

Kluczowym jest zatem rozważenie, co w sytuacji, gdy zarządca spółki, którą kontroluje właścicielsko, popełnia przestępstwo objęte zakresem art. 18 § 2, po czym powołuje sam siebie do zarządu i dba o to, aby nikt uchwały nie zaskarżył (co nie jest trudne, gdy kontroluje się spółkę właścicielsko). Sytuacja taka urąga wprost powadze prawa.
Słuszne zatem jest w ocenie Sądu stanowisko Sądu Apelacyjnego w Gdańsku (wyrok
z 13.05.2015r., III AUa 2108/14, LEX nr 1747233), zgodnie z którym naruszenie art.
18 § 2 ksh skutkuje nieważnością powołania ex lege, co stwierdzić jest władny sąd bez konieczności „czekania” na prawomocne stwierdzenie nieważności uchwały nominacyjnej.
W sytuacji takiej osoba nominanta nie może pełnić funkcji, więc w szczególności ani reprezentować spółki, ani prowadzić jej spraw (np. na tle rozpatrywanego przez sąd stanu faktycznego: złożyć wniosku o ogłoszenie upadłości). W razie zaś powołania do pełnienia funkcji w organie wykonawczym (zarządzie) spółki osoby objętej zakazem z art. 18 § 2 powinno się stosować art. 39 § 1 k.c., tzn. czynności prawne zdziałane przez taką osobę za spółkę uważać należy za niedokonane, zaś nominant taki ponosi odpowiedzialność odszkodowawczą wobec osoby trzeciej, z którą czynność zdziałał.

Odnosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy uznać należy, że uchwała w zakresie powołania uczestnika na wiceprezesa zarządu spółki nie wywarła zamierzonego skutku, a skoro tak, to uczestnik postępowania nie był legitymowany biernie do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości spółki (...) Sp. z o.o. z siedzibą w D., a tym samym przesłanki z art. 373 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo Upadłościowego wobec niego nie zachodziły.

O tym, czy należy orzec rozważany zakaz prowadzenia działalności gospodarczej decyduje nie tylko wina w dopuszczeniu się do zachowań określonych w art. 373 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe, ale także skutek zawinionego zachowania, w tym obniżenie wartości ekonomicznej przedsiębiorstwa upadłego i rozmiar pokrzywdzenia wierzycieli ( por. postanowienie SN z dnia 28.02.2019 r., syng. akt V CSK632/17). W niniejszej sprawie z pewnością działania/zaniechania uczestnika postępowania do sytuacji takiej nie doprowadziły, albowiem w kontekście w/w nie mógł on skutecznie piastować swego stanowiska.

Okoliczności powyższe skutkowały oddaleniem wniosku i orzeczeniem jak w pkt I sentencji postanowienia.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 520 § 1 kpc zważając, że
w dacie złożenia wniosku wnioskodawczyni nie miała wiedzy na temat okoliczności negatywnych zmierzających do jego oddalenia. Uczestnik postępowania został ujawniony w KRS jako członek zarządu spółki, a zatem wnioskodawczyni pozostawała w uzasadnionym przekonaniu co do jego odpowiedzialności za prowadzenie spraw spółki. Korzystała bowiem z zasady domniemania prawdziwości danych ujawnionych w KRS. Natomiast wiedzę o skazaniu uczestnika postępowania prawomocnym wyrokiem karnym powzięła dopiero na skutek doręczenia jej odpisu odpowiedzi na wniosek, stąd niezasadnym byłoby obciążanie jej obowiązkiem poniesienia kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego uczestnika, stosownie do treści art. 520§ 2 kpc.

Z przyczyn powyższych orzeczono jak w pkt II sentencji postanowienia.

SSR Aleksandra Ucińska

ZARZĄDZENIE

1.  odnotować,

2.  odpis postanowienia wraz z uzasadnieniem doręczyć pełn. stron,

3.  kal. 14 dni.