Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Fabrycznej

UZASADNIENIE

W dniu 27 sierpnia 2020 r. (k. 4 - 43) syndyk masy upadłości (...) Przedsiębiorstwa Usługowo - Handlowego (...) sp. j. w upadłości likwidacyjnej z/s we W. (dalej jako PPUH (...)) – P. K. wniósł o pozbawienie na okres 10 lat prawa prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek lub w ramach spółki cywilnej oraz pełnienia funkcji członka rady nadzorczej, członka komisji rewizyjnej, reprezentanta lub pełnomocnika osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą w zakresie tej działalności, spółki handlowej, przedsiębiorstwa państwowego, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszenia (...).

W uzasadnieniu wskazał, że pomimo złożenia przez obojga wspólników spółki jawnej oświadczeń z 10 stycznia 2015 r., które m.in. dotyczyły wydania syndykowi wszystkich dokumentów spółki - syndyk nie otrzymał kompletu dokumentów i informacji o działalności, majątku oraz rozliczeniach spółki, w tym o zawarciu umów, które miały niekorzystny wpływ dla masy upadłości, tj. umowy pożyczki z 4.02.2014 r., umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie z 4.02.2014 r. oraz umowy cesji z 11.02.2014 r. Dodatkowo wskazał, że R. P. (1) jako wspólnik uprawniony do reprezentacji spółki jawnej nie złożył wniosku o ogłoszenie upadłości spółki w ustawowym terminie, bowiem – w jego ocenie - stan niewypłacalności spółki wystąpił już w końcówce 2013 r., a wniosek uczestnika o ogłoszenie upadłości z możliwością zawarcia układu został złożony 30 października 2014 r.

Wobec nieuiszczenia zaliczki na wydatki związanymi z kosztami postępowania, zgodnie z zarządzeniem z 19 października 2021 r. (k. 47) – Sąd postanowieniem z 17 listopada 2021 r. (k. 49) zwrócił ww. wniosek syndyka zarejestrowany pod sygn. akt (...).

W skutek wniosku pełnomocnika z 19 listopada 2021 r. o niedokonywanie zwrotu wniosku i zarejestrowanie go pod nową sygnaturą (zob. k. 51), także wobec prawomocności zarządzenia o zwrocie wniosku, ponownie zarejestrowano sprawę zakazową pod sygn. akt VIII Gzd 24/11 z datą wpływu oznaczoną na 19 listopada 2021 r. (zob. k. 54).

W piśmie procesowym z 7 grudnia 2021 r. pełnomocnik wnioskodawcy wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie z opinii zespołu biegłych sądowych E. P. i A. P. sporządzonej na rzecz postępowania prowadzonego przez Prokuraturę Rejonową W. we W. pod sygn. akt (...), które prowadzonej jest przeciwko R. P. (1) oraz I. P. podejrzanych o popełnienie przestępstw z art. 296 § 2 i 3 kk w zw. z art. 12 § 1 kk, a w stosunku do tego pierwszego również o czyn z art. 523 Prawa upadłościowego. Przedmiotowy dowód miał ustalić fakty istnienia przesłanek upadłościowych PPUH (...) co najmniej na dzień 17 czerwca 2013 r. (zob. k. 55).

Zarządzeniem z 9 grudnia 2021 r. (k. 56) wyznaczono na dzień 21 lutego 2022 r. rozprawę celem rozpoznania wniosku syndyka. Dodatkowo zobowiązano uczestnika postępowania – R. P. (1) (zob. pkt. 6 zarządzenia), któremu doręczono odpis wniosku o orzeczenie zakazu wraz z załącznikami - do wniesienia odpowiedzi na ww. wniosek (pismo wraz z odpisem) w terminie 14 dni pod rygorem uznania twierdzeń wnioskodawcy za przyznane oraz pod rygorem pominięcia spóźnionych twierdzeń i dowodów. Uczestnik postępowania odpis i zobowiązanie Sądu odebrał 21 grudnia 2021 r. (zob. k. 60).

W dniu 18 stycznia 2022 r. wpłynęła do tut. Sądu odpowiedź uczestnika, w której zawnioskowano o oddalenie wniosku w całości oraz przyznanie obrońcy z urzędu (k. 66 - 150).

W uzasadnieniu wskazano, że wszelkie podejmowane przez R. P. (1) działania nie miały na celu wyrządzenia szkód czy uzyskania przez niego korzyści majątkowych, lecz dążyły do poprawy kondycji (...) spółki PPUH (...) oraz zaspokojenia jej wierzycieli. Uczestnik postępowania wskazał również, że wszelkie decyzje podejmował w porozumieniu ze swoim pełnomocnikiem - r.pr. P. J..

W dniu 21 lutego 2022 r. na rozprawie Sąd wydał postanowienie oddalające wniosek uczestnika postępowania – R. P. (1) o ustanowienie pełnomocnika z urzędu (k. 152). Odroczono rozprawę w celu uprawomocnienia się ww. postanowienia (zob. k. 151v). Postanowienie uprawomocniło się 25 marca 2022 r. (k. 162), po sporządzonym w dniu 11 marca 2022 r. uzasadnieniu (zob. k. 159).

Na rozprawie z 25 kwietnia 2022 r. pełnomocnik wnioskodawcy ponownie wniosła o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłych sądowych ze sprawy karnej. Wskazała również, że są tam dane dot. sytuacji majątkowej i przesłanek upadłościowych. Dodano, że sprawa jest na etapie postępowania sądowego, a po pierwszej rozprawie doszło do odczytania aktu oskarżenia. Sprawę prowadzi Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział III Karny pod sygn. (...). Strony podtrzymały swoje pierwotne wnioski. R. P. (1) oświadczył, że wszystkie dokumenty, o których mowa we wniosku zakazowym zostały wydane r.pr. P. J., który był w stałym kontakcie z syndykiem. Syndyk wskazał, że nie była mu znana umowa przewłaszczenia na zabezpieczenie z 4 lutego 2014 r., z umową tą zapoznał się na skutek wniosku (...) sp. z o.o. w przedmiocie o wyłączenia z masy upadłości. W celu zapoznania się przez Sąd z aktami (...) odroczono rozprawę (zob. protokół rozprawy z 25 kwietnia 2022 r., k. 163).

W wykonaniu zobowiązania Przewodniczącego (zob. k. 163v), Sąd Okręgowy we Wrocławiu III Wydział Karny w dniu 4 maja 2022 r. (k. 169) przekazał kserokopię opinii, o przeprowadzenie której wnosił pełnomocnik wnioskodawcy (k. 170 – 249).

W toku rozprawy z 9 maja 2022 r. (k. 250-251) Sąd postanowił dopuścić dowód z opinii zespołu biegłych sądowych sporządzonej w postępowaniu przygotowawczym dla Prokuratury Rejonowej W. (sygn. akt (...)) na okoliczność daty niewypłacalności upadłej spółki jawnej. Syndyk wskazał, że gdyby wcześniej wiedział o przedmiotowych umowach, które nie zostały mu przekazane w określonym terminie, to na pewno znacznie szybciej zostałyby wytoczone powództwa o ubezskutecznienie czynności prawnych. Strony oświadczyły, że nie składają dalszych wniosków i podtrzymały dotychczasowe stanowiska.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

R. P. (1) jest wspólnikiem (...) Przedsiębiorstwa Usługowo - Handlowego (...) spółka jawna w upadłości likwidacyjnej z/s we W.. Spółka jest wpisana do KRS pod nr (...).

Z wniosku z 1 sierpnia 2014 r. wierzyciela Banku (...) S.A. z/s w W. o ogłoszenie upadłości ww. dłużnika oraz z wniosku z 7 listopada 2014 r. samego dłużnika o ogłoszenie jego upadłości z możliwością zawarcia układu - tut. Sąd postanowieniem z 17 grudnia 2014 r. ogłosił upadłość obejmującą likwidację majątku dłużnika (...) Przedsiębiorstwa Usługowo-Handlowego (...) R. P. (1) sp.j. we W. o nr KRS (...).

(...) spółki jawnej prowadzone jest przed tutejszym Sądem postępowanie upadłościowe pod sygn. akt (...).

Dowody : dane jawne i elektronicznie dostępne w systemie teleinformatycznym MS oraz akta tut. Sądu o sygn. (...) i (...).

W oświadczeniu datowanym na 10 stycznia 2015 r. R. P. (1) oświadczył, że wykazał i wydał syndykowi cały majątek upadłego PPUH (...), jak również wszystkie dokumenty dotyczące działalności, majątku oraz rozliczeń, w szczególności księgi rachunkowe i inne ewidencje prowadzone dla celów podatkowych i korespondencję. Do samo oświadczenie w tej samej dacie złożyła I. P..

Dowody: kserokopia oświadczeń dat. na 10.01.2015 r., k. 9 - 10.

W piśmie z dnia 28 kwietnia 2020 r. syndyk masy upadłości PPUH (...) otrzymał wezwanie od (...) sp. z o.o. w przedmiocie wydania ruchomości, tj. (...) wraz z (...). W wezwaniu (...) sp. z o.o. powołała się na umowę przewłaszczenia na zabezpieczenie z 4 lutego 2014 r. Następnie wnioskiem z 22 maja 2020 r. (...) sp. z o.o. we W. zażądała wyłączenia z masy upadłości wyżej opisanych przedmiotów. Syndyk masy upadłości w piśmie z 25 czerwca 2020 r. złożył oświadczenie, w którym stanowczo sprzeciwił się żądaniom wniosku, wskazując między innymi, że sporne rzeczy objął spisem inwentarza ponad pięć lat temu. Postanowieniem komisarskim z 7 lipca 2020 r. oddalono wniosek (...) sp. z o.o.

Dowody: kserokopia wezwania z 28.04.2020 r., k. 19 - 20;

Przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości – tj. w dniu 4 lutego 2014 r. (...) sp. z o.o. w organizacji we W. udzielił R. P. (1) prowadzącemu działalność gospodarczą pod firmą (...) z/s w O. pożyczki w wysokości 3.500.000 zł, który zgodnie z § 1 pkt. 1 zobowiązany był do przekazania tych środków spółce (...) sp. z o.o. z/s w M., która to z kolei, środki te mogła przeznaczyć na nabycie od PPUH (...), po uprzednim nabyciu przez ww. spółkę jawną od (...) sp. z o.o. z /s w W. aktywów będących przedmiotem umowy leasingu operacyjnego nr (...) z 15 marca 2006 r. oraz umowy leasingu finansowego nr (...) z 15 marca 2006 r. (dot. nieruchomości o nr (...), (...) oraz przeniesienia prawa użytkowania wieczystego nieruchomości o nr (...)).

R. P. (1) działając wraz z I. P. w imieniu PPUH (...) poręczył majątkiem spółki za dług R. P. (1) z tytułu ww. pożyczki. Dodatkowo zabezpieczeniami tej pożyczki był również weksel in blanco bez protestu wraz z deklaracją wekslową z wystawienia PPUH (...).

W § 5 umowy pożyczki przewidziano w ramach zabezpieczeń m.in.: umowę cesji wierzytelności z tytułu nieuiszczonej przez (...) Sp. z o.o. ceny z tytułu sprzedaży przez PPUH (...) nieruchomości oraz zorganizowaną część przedsiębiorstwa oraz przewłaszczenie własności (...) i wyposażenia (...) stanowiących własność spółki jawnej.

Dowód: kserokopia umowy pożyczki z 4.02.2014 r., 24 - 34.

Zgodnie z § 3 umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie z 4 lutego 2014 r. w celu zabezpieczenia wierzytelności Zabezpieczanego ( (...) sp. z o.o.) z tyt. udzielonej R. P. (1) prowadzącemu działalność gospodarczą pod firmą (...) z/s w O. pożyczki (kwota 3.500.000 zł), P. ( PPUH (...)) przenosi na rzecz Zabezpieczanego prawo własności aktywów, o których mowa w § 1 (tj. (...) i prawo własności (...)), a Zabezpieczony prawo to przyjmuje.

Dowód: kserokopia umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie z 4.02.2014 r., k. 35 - 41.

Przedmiotem umowy cesji z 11 lutego 2014 r. była wierzytelność wynikająca z umowy sprzedaży z 7 lutego 2014 r. z tytułu nieuiszczonej przez (...) sp. z o.o. z/s w M. na rzecz PPUH (...) ceny sprzedaży.

Dowód: kserokopia umowy cesji z 11.02.2014 r., k. 21 - 23.

Pismem dat. na 22 marca 2019 r. syndyk masy upadłości PPUH (...) wezwał R. P. (1) do złożenia oświadczenia czy działając jako osoba uprawniona do reprezentowania spółki jawnej zawierał jakiekolwiek umowy, których skutkiem byłoby przewłaszczenie na zabezpieczenie lub zbycie wierzytelności upadłego w stosunku do (...) sp. z o.o. z/s w M. z tyt. zapłaty pozostałej części ceny zakupu wynikającej z aktu notarialnego z 7 lutego 2014 r. (rep. A numer (...)) oraz czy dokonywał takich czynności po ogłoszeniu upadłości PPUH (...). Wezwano go również o wskazanie umów lub innych dokumentów, z których wynikałoby dokonanie rozporządzenia ewentualną wierzytelnością. Tożsame wezwanie otrzymał pełnomocnik spółki – r.pr. P. J..

W odpowiedzi na pismo syndyka - R. P. (1) oświadczył w piśmie dat. na 1 kwietnia 2019 r., że jedyną czynnością, której dokonał jeszcze przed ogłoszeniem upadłości była cesja wierzytelności z 11 lutego 2014 r. Załącznikiem do pisma dłużnika była kserokopia ww. umowy cesji.

W piśmie datowanym na 13 czerwca 2019 r. syndyk wystosował do R. P. (1) pismo, w którym żądał złożenia oświadczenia czy wymienione w piśmie ruchomości stanowiące składnik masy upadłości były przedmiotem jakichkolwiek umów, których skutkiem byłoby przewłaszczenie lub zbycie na rzecz osób trzecich.

W piśmie datowanym na 25 czerwca 2019 r. reprezentant upadłego zaprzeczył, aby te ruchomości były przedmiotem takich umów.

Kolejne żądanie syndyka wystosowane do R. P. (1) nastąpiło 21 czerwca 2019 r. i dotyczyło przedstawienia syndykowi umowy pożyczki z 4 lutego 2014 r.

W odpowiedzi z 1 lipca 2019 r. R. P. (1) przedstawił kserokopie ww. umowy pożyczki, ale też prosił o wyjaśnienie związku pomiędzy jego prywatną umową a sytuacją upadłej spółki PPUH (...).

Dowody: kserokopia pism syndyka z 22.03.2019 r., k. 11 - 12; kserokopia odpowiedzi R. P. (1) z 1.04.2019 r., k. 13; kserokopia pisma syndyka z 13.06.2019 r., k. 14 - 15; kserokopia odpowiedzi R. P. (1) z 25.06.2019 r., k. 16; kserokopia pisma syndyka z 21.06.2019 r., k. 17; kserokopia pisma R. P. (1) z 1.07.2019 r., k. 18.

PPUH (...). j. stała się niewypłacalna na dzień 17 czerwca 2013 r., bowiem wtedy utraciła zdolność do terminowego regulowania zobowiązań pieniężnych. Na listę wierzytelności w postępowaniu upadłościowym kwotę wierzytelności uznanych na liście wierzytelności w postępowaniu upadłościowym PPUH (...) R. P. Sp. j. wpłynęły zgłoszenia od 24 wierzycieli na łączną kwotę 19.075.765,61 zł, z czego uznano wierzytelności w łącznej kwocie 14.802.212,10 zł.

Dowód: opinia zespołu biegłych sądowych E. P., A. P. dla Prokuratury Rejonowej we Wrocławiu sygn. akt (...) z 20.08.2021 r., k. 170-249 .

Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z art. 373 ust. 1 Prawa upadłościowego Sąd może orzec pozbawienie na okres od jednego do dziesięciu lat prawa prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek lub w ramach spółki cywilnej oraz pełnienia funkcji zarządcy sukcesyjnego, członka rady nadzorczej, członka komisji rewizyjnej, reprezentanta lub pełnomocnika osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą w zakresie tej działalności, spółki handlowej, przedsiębiorstwa państwowego, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszenia osoby, która m.in. ze swojej winy będąc do tego zobowiązana z mocy ustawy nie złożyła w ustawowym terminie wniosku o ogłoszenie upadłości (pkt. 1) albo faktycznie zarządzając przedsiębiorstwem dłużnika istotnie przyczyniła się do niezłożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w ustawowym terminie (pkt. 1a), albo po ogłoszeniu upadłości nie wydała lub nie wskazała majątku, ksiąg rachunkowych, korespondencji lub innych dokumentów upadłego, w tym danych w postaci elektronicznej, do których wydania lub wskazania była obowiązana z mocy ustawy (pkt. 2).

W myśl z art. 376 ust. 1 zdanie pierwsze i drugie tejże ustawy postępowanie w sprawach, o których mowa w art. 373 i art. 374, wszczyna się wyłącznie na wniosek wierzyciela, tymczasowego nadzorcy sądowego, zarządcy przymusowego, syndyka, prokuratora, a także Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz Komisji Nadzoru Finansowego. Wygaśnięcie w toku postępowania funkcji tymczasowego nadzorcy, zarządcy przymusowego lub syndyka oraz zaspokojenie wierzytelności wierzyciela będącego wnioskodawcą nie ma wpływu na dalszy bieg postępowania wszczętego na jego wniosek. Legitymacja syndyka do złożenia wniosku o orzeczenie zakazu prowadzenia działalności wskazanej w art. 373 ust. 1 Prawa upadłościowego w stosunku do R. P. (1) nie budziła zatem wątpliwości.

W myśl art. 377 ust. 1 Prawa upadłościowego nie orzeka się zakazu, o którym mowa w art. 373, z przyczyn wskazanych w art. 373 ust. 1 pkt 1 lub 1a i art. 374 ust. 1, jeżeli postępowanie w tej sprawie nie zostało wszczęte w terminie roku od dnia ogłoszenia upadłości albo oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości na podstawie art. 13, a gdy wniosek o ogłoszenie upadłości nie był złożony, w terminie trzech lat od dnia ustania stanu niewypłacalności albo wygaśnięcia obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości przez daną osobę. Nie orzeka się zakazu, o którym mowa w art. 373, z przyczyn wskazanych w art. 373 ust. 1 pkt 2 - 4, jeżeli postępowanie w tej sprawie nie zostało wszczęte w terminie roku od dnia zakończenia lub umorzenia postępowania upadłościowego (ust. 2).

Zgodnie zaś z ar. 57 ust. 1 Prawa upadłościowego upadły jest obowiązany wskazać i wydać syndykowi cały swój majątek, a także wydać dokumenty dotyczące jego działalności, majątku oraz rozliczeń, w szczególności księgi rachunkowe, inne ewidencje prowadzone dla celów podatkowych i korespondencję. Wykonanie tego obowiązku upadły potwierdza w formie oświadczenia na piśmie, które składa sędziemu - komisarzowi. Upadły jest obowiązany udzielać sędziemu-komisarzowi i syndykowi wszelkich potrzebnych wyjaśnień dotyczących swojego majątku (ust. 2).

Jeżeli wniosek o zakaz prowadzenia działalności wpłynie po 1 stycznia 2016 r., działania lub zaniechania, o których mowa w art. 373 i 374 Prawa upadłościowego, ocenia się według przepisów ustawy obowiązującej w dniu ich wystąpienia (art. 452 ust. 2 Prawo restrukturyzacyjne). Dotyczy to także oceny tego, czy działania i zaniechania są objęte przedawnieniem w rozumieniu art. 377 Prawa upadłościowego, czy też nie. Jeżeli działania te miały miejsce zarówno przed dniem 1.1.2016 r., jak i po tym dniu, do oceny ich skutków stosuje się przepisy Prawa upadłościowego w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2016 r.

Podstawy rozstrzygnięcia dla zasadności żądania wniosku jaki został złożony w niniejszej sprawie upatrywać należy w treści art. 373 i 374 Prawa upadłościowego, które uzależniają orzeczenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej od wystąpienia określonych zawinionych zachowań osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą na własny rachunek lub uprawnionych do reprezentowania innych przedsiębiorców (art. 373 ust. 1 pkt 1 - 4, art. 374 ust. 1 i 2 Prawa upadłościowego) albo też od ponownego ogłoszenia upadłości w warunkach wymienionych w art. 373 ust. 3 tejże ustawy. Oznacza to, że wystąpienie z wnioskiem o orzeczenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej jest dopuszczalne z chwilą spełnienia wymienionych przesłanek, bez względu na to, czy zostało wszczęte i czy toczy się postępowanie upadłościowe.

Jak wskazano wyżej zgodnie z art. 377 ust. 1 Prawa upadłościowego nie orzeka się zakazu, o którym mowa w art. 373 z przyczyn wskazanych w art. 373 ust. 1 pkt 1 lub 1a i art. 374 ust. 1 jeżeli postępowanie w tej sprawie nie zostało wszczęte w terminie roku od dnia ogłoszenia upadłości. Przepis ustanawia terminy, w których przedawnia się możliwość wszczęcia przeciwko dłużnikowi lub innej osobie odpowiedzialnej postępowania o orzeczenie pozbawienia prawa prowadzenia działalności gospodarczej i pełnienia niektórych funkcji. Termin roczny, o którym mowa w komentowanym przepisie, jest terminem prekluzyjnym o charakterze materialnoprawnym. Nie jest terminem procesowym, a zatem nie podlega przywróceniu ani przedłużeniu. Zatem początek biegu rocznego terminu prekluzyjnego w niniejszym postępowaniu rozpoczyna się od dnia wydania postanowienia o ogłoszeniu upadłości (zob. art. 51 Prawa upadłościowego), co miało miejsce 17 grudnia 2014 r. W tej sytuacji nie zasługiwał na uwzględnienie wniosek syndyka o orzeczenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej na podstawie art. 373 ust. 1 pkt 1 Prawa upadłościowego sformułowany w piśmie datowanym na 27 sierpnia 2020 r., a zatem po 7,5 latach od ogłoszenia upadłości Przedsiębiorstwa Usługowo - Handlowego (...) R. P. (1) Sp. j. we W.. Sąd ma świadomość tej okoliczności, że w chwili ogłoszenia upadłości spółki jawnej treść obowiązującego wtedy art. 377 Prawa upadłościowego (aż do dnia 24 marca 2020 r.) uzależniała dopuszczalność orzeczenia zakazu z art. 373 Prawa upadłościowego dopiero od upływu roku od dnia zakończenia lub umorzenia postępowania upadłościowego (a nie jak to ma miejsce obecnie – od dnia ogłoszenia upadłości). Zdaniem Sądu osoba uprawniona do złożenia wniosku na podstawie poprzednio obowiązujących przepisów mogła jednak złożyć wniosek o orzeczenie zakazu w trakcie trwania sześciomiesięcznego vacatio legis przepisów, które weszły w życie w dniu 24 marca 2020 r. (p. art. 10 ustawy o zmianie ustawy Prawa upadłościowe oraz niektórych innych ustaw z dnia 30 sierpnia 2019 r. – Dz.U. z 2019 r., poz. 1802), co odpowiednio chroniło jej uprawnienia w tym zakresie. Wobec braku innych norm przejściowych wprowadzających aktualne brzmienie art. 377 Prawa upadłościowego, należało obliczyć termin prekluzyjny na podstawie przepisów obecnie obowiązujących.

W ocenie Sądu w niniejszej sprawie zaistniały natomiast przesłanki do orzeczenia wnioskowanego zakazu na podstawie art. 373 ust. 1, pkt 2 Prawa upadłościowego – tj. ze względu na niewydanie syndykowi przez R. P. (1) – jako wspólnika uprawnionego do reprezentowania upadłej spółki jawnej dokumentów tej spółki w postaci umów istotnych dla oceny jej sytuacji majątkowej oraz perspektyw postępowania upadłościowego – tj. umowy pożyczki z dnia 4 lutego 2014 r., przewłaszczenia ruchomości z dnia 4 lutego 2014 r. oraz cesji wierzytelności z dnia 11 lutego 2014 r.

Zgodnie z treścią art. 377 ust. 2 Prawa upadłościowego zakaz prowadzenia działalności z art. 373 Prawa upadłościowego z przyczyn wskazanych w art. 373 ust. 1, pkt 2 – 4 Prawa upadłościowego nie może zostać orzeczony jeżeli postępowanie w tej sprawie nie zostało wszczęte w terminie roku od dnia zakończenia lub umorzenia postępowania upadłościowego. W niniejszej sprawie termin ten jeszcze nie upłynął, gdyż postępowanie upadłościowe spółki jawnej nie zostało jak dotąd zakończone lub umorzone, co pozwala na rozważenie czy zaistniały merytoryczne podstawy do jego orzeczenia na podstawie art. 373 ust. 1, pkt 2 Prawa upadłościowego.

Sąd wskazuje, że celem orzeczenia zakazu prowadzenia działalności gospodarczej jest wyeliminowanie z obrotu gospodarczego m.in. tych osób, które mimo ciążących na nich obowiązków po ogłoszeniu upadłości, np. polegających na wydaniu lub wskazaniu majątku, ksiąg handlowych, korespondencji lub innych dokumentów upadłego, nie wykonują ich w sposób właściwy albo wręcz ukrywają, niszczą lub obciążają majątek wchodzący w skład masy upadłości. Zachowania, które mogą stanowić podstawę do orzeczenia zakazu prowadzenia działalności gospodarczej szkodzą przede wszystkim wierzycielom uczestniczącym w postępowaniu upadłościowym, w których interesie leży jak najszybsze usunięcie wszystkich przeszkód utrudniających postępowanie upadłościowe.

Na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd uznał, że wnioskodawca wykazał fakt nieprzekazania mu przez R. P. (1) istotnych dokumentów upadłej spółki jawnej.

Uczestnik postępowania, ani nie wykazał faktu przekazania syndykowi dokumentów wskazanych we wniosku o orzeczenie zakazu, choć to właśnie jego musi obciążać ciężar wykazania tej okoliczności zgodnie z zasada rozkładu ciężaru dowodu wynikająca z art. 232 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc oraz art. 6 kc – jako od strony, która z faktu wykonania ustawowego obowiązku wywodzi korzystne dla siebie skutki prawne.

Treść dołączonej do wniosku dokumentacji w połączeniu z dokumentami znajdującymi się w sprawie (...) (tj. o ogłoszenie upadłości (...) Przedsiębiorstwa Usługowo – Handlowego (...) R. P. Sp. j. w M. z wniosku Banku (...) S.A.) świadczy o tym, że syndyk dopiero w 2019 roku dowiedział się o umowie pożyczki oraz cesji wierzytelności. W sprawie o ogłoszenie upadłości PPUH (...) R. P. Sp. j. tymczasowy nadzorca sądowy w osobie P. K. (późniejszego syndyka) w sprawozdaniu (k. 165), że w dniu 7 lutego 2014 r. spółka jawna sprzedała nowoutworzonej spółce (...) Sp. z o.o. umowę sprzedaży działek z betonowym elewatorem za kwotę 11.685.000 zł, z czego 2.337.763,63 zł została uiszczona przed podpisaniem aktu notarialnego, zaś kwota 9.347.236,37 zł ma zostać zapłacona dopiero w dniu 15 marca 2019 r. Syndyk wskazał we wniosku, że dopiero w marcu 2019 r., a więc blisko terminu wymagalności pozostałej części wierzytelności dowiedział się o tym, że wierzytelność wobec (...) Sp. z o.o. nie należy do masy upadłości, gdyż stanowiła przedmiot późniejszej cesji. Z pisma R. P. (1) z dnia 1 kwietnia 2019 r. syndyk dowiedział się, że wierzytelność została na podstawie umowy z dnia 11 lutego 2014 r. przelana na (...) Sp. z o.o. w organizacji. Oznacza to, że dopiero po ponad czterech latach trwania postępowania upadłościowego syndyk dowiedział się o tym, że nie powinien spodziewać się zapłaty za nieruchomości od nabywcy nieruchomości. Gdyby syndyk wiedział o umowie cesji od chwili ogłoszenia upadłości, mógłby rozważyć odpowiednio wcześnie podjęcie działań zmierzających do ubezskutecznienia cesji wierzytelności. W razie braku podstaw do ubezskutecznienia cesji syndyk mógłby zaplanować dalsze postępowanie upadłościowe bez uwzględnienia oczekiwania na zapłatę brakującej części ceny od (...) Sp. z o.o.

Umowa pożyczki z dnia 4 lutego 2014 r. nie była formalnie zawarta z udziałem PPUH (...) R. P. Sp. j. gdyż jej stronami byli: (...) Sp. z o.o. w organizacji we W. (pożyczkodawca), R. P. (1) (pożyczkobiorca) oraz (...) Sp. z o.o., lecz jej postanowienia bezpośrednio dotyczyły spółki jawnej skoro w § 5 wśród zabezpieczeń pożyczki przewidziano m.in. umowę cesji wierzytelności z tytułu ceny nieuiszczonej przez (...) Sp. z o.o. z tytułu nabycia nieruchomości oraz zorganizowanej części przedsiębiorstwa PPUH (...) R. P. Sp. j. Nie ulega wątpliwości, że R. P. (1) również i tą umowę powinien przekazać syndykowi celem wykonania obowiązku przewidzianego w art. 57 ust. 1 Prawa upadłościowego – tj. jako dokument dotyczący działalności upadłej spółki.

Dopiero treść umowy pożyczki z dnia 4 lutego 2014 r. pozwoliła na powzięcie przez syndyka wiedzy o tym, że wśród kolejnych zabezpieczeń umowy pożyczki udzielonej przez (...) Sp. z o.o. R. P. (1) przewłaszczenie (...) wraz z (...). Brak informacji o zawarciu powyższej umowy przewłaszczenia niewątpliwie miał negatywny wpływ na tok postępowania upadłościowego, skoro w piśmie z dnia 28 kwietnia 2020 r. syndyk dowiedział się o roszczeniu (...) Sp. z o.o. wobec syndyka z tytułu bezumownego korzystania z (...) w kwocie 12.000 zł za każdy miesiąc począwszy od 1 stycznia 2015 r. – tj. w łącznej kwocie 768.000 zł.

Warto zwrócić uwagę, że nawet we własnym wniosku dłużnika PPUH (...) R. P. Sp. j. o ogłoszenie upadłości z możliwością zawarcia układu z dnia 30 października 2014 r. ukrywano fakt zawarcia umów wskazanych we wniosku syndyka. We wniosku tym wskazano bowiem na istnienie wierzytelności wobec (...) Sp. z o.o. w kwocie 6.451.576,07 zł z terminem wymagalności oznaczonym na 15.03.2019 r., która miała stanowić źródło finansowania układu (k. 18 akt (...)).

Uczestnik niniejszego postępowania na rozprawie z dnia 25 kwietnia 2022 r. powoływał się na fakt przekazania wszystkich dokumentów radcy prawnemu P. J., który był w kontakcie z syndykiem, lecz okoliczności tej w żaden sposób nie uprawdopodobnił. Obowiązek wydania odpowiednich dokumentów dotyczącej upadłej spółki syndykowi masy upadłości obciążał R. P. (1) na podstawie art. 57 ust. 1 Prawa upadłościowego. Twierdzenia o wykonaniu tego obowiązku powinny zostać udowodnione przez R. P. (1) na podstawie art. 232 kpoc w zw. z art. 13 § 2 kpc oraz art. 6 kc, gdyż to on wywodzi z nich korzystne dla siebie skutki prawne, które polegać miałyby na braku podstaw do orzeczenia zakazu.

W niniejszym postępowaniu dopuszczono jako dowód w sprawie na podstawie art. 278 ¹ kpc opinię zespołu biegłych sporządzoną na użytek postępowania karnego.

Zgodnie z opinią zespołu biegłych sądowych E. P. i A. P., sporządzonej dla Prokuratury Rejonowej we Wrocławiu sygn. akt (...) z 20.08.2021 r. (zob. k. 170 - 249) skutkiem umowy cesji z 11 lutego 2014 r., którą syndyk otrzymał od R. P. (1) jako załącznik do pisma dat. na 1 kwietnia 2019 r. było narażenie spółki (...).j. na nieuzasadnione uszczuplenie jej majątku o kwotę 9.347.236,37 zł, w sytuacji istniejącej od co najmniej 17 czerwca 2013 r. niewypłacalności tej Spółki.

Mając powyższe na względzie, należało uznać, że zaistniały w niniejszej sprawie podstawy do orzeczenia zakazu z art. 373 Prawa upadłościowego wyłącznie na podstawie art. 373 ust. 1, pkt 2 Prawa upadłościowego – tj. ze względu na niewykonanie ustawowego obowiązku wydania syndykowi wszystkich dokumentów dotyczących upadłej spółki, natomiast nie było podstaw do orzeczenia takiego zakazu na podstawie art. 373 us. 1. pkt 1 Prawa upadłościowego ze względu na upływ prekluzyjnego terminu z art. 377 ust. 1 Prawa upadłościowego. Biorąc pod uwagę znaczną kwotę wierzytelności uznanych na liście wierzytelności w postępowaniu upadłościowym PPUH (...) R. P. Sp. j. (14.802.212,10 zł – p. opinia biegłych wskazująca na dane z postępowania upadłościowego - k. 221) oraz negatywny wpływ nieprzekazania dokumentów wskazanych we wniosku syndyka na tok postępowania upadłościowego w postaci braku możliwości podjęcia przez syndyka adekwatnych działań należało uznać za optymalne orzeczenie zakazu w wysokości połowy wnioskowanego wymiaru – tj. na okres pięciu lat.

Gdyby nie upłynął prekluzyjny termin (o którym mowa w art. 377 ust. 1 Prawa upadłościowego) do orzeczenia zakazu za niewykonanie ustawowego obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości wymierzony zostałby zakaz w wyższym wymiarze, gdyż niewątpliwie nie złożono wniosku o ogłoszenie upadłości w ustawowym terminie dwóch tygodni od daty niewypłacalności (zgodnie z art. 21 ust. 1 Prawa upadłościowego w brzmieniu obowiązującym w latach 2013 – 214).

Mając powyższe na względzie, orzeczono jak w punkcie I. postanowienia z 23 maja 2022 r. na podstawie art. 374 ust. 2 Prawa upadłościowego zakaz prowadzenia działalności określonej w art. 373 ust. 2 Prawa upadłościowego wobec R. P. (1) na okres 5 lat.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)