Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Fabrycznej

UZASADNIENIE

Wnioskodawca M. B. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą M. A., reprezentowany przez pełnomocnika - radcę prawnego B. W., wnioskiem z dnia 26 marca 2019 r. (data złożenia w Biurze Podawczym pisma datowanego na 18 marca 2019 r., k. 3-14, jeśli nie podano inaczej, numery kart odnoszą się do akt o sygn. (...)) na podstawie art. 373 ust. 1 pkt 1 – Prawo upadłościowe, wniósł o orzeczenie wobec M. M. (PESEL (...)) zakazu prowadzenia działalności gospodarczej oraz innych zakazów opisanych w art. 373 ust. 1 ustawy – Prawo upadłościowe na okres 10 lat i o zasądzenie od uczestnika postępowania na rzecz wnioskodawcy kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wniosku wskazano, iż wnioskodawca jest wierzycielem spółki zarządzanej przez uczestnika postępowania, albowiem nakazem zapłaty z dnia 28 września 2018 r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Fabrycznej nakazał spółce (...) sp. z o.o.
z siedzibą we W. zapłatę kwoty 13.837,50 zł wraz z dalszymi kosztami
i odsetkami. Wnioskodawca wskazał, iż spółka nie dokonała zapłaty wierzytelności, które stały się wymagalne kolejno w dniu 15 marca 2018 r., 15 września 2018 r. i 15 maja 2018 r. Nadto podał, iż w toku postępowania egzekucyjnego ujawniono, że spółka posiada licznych wierzycieli. W ocenie wnioskodawcy spółka była już niewypłacalna rok przed złożeniem wniosku, a zarząd w osobie M. M., obowiązany był złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości spółki.

Wobec braku możliwości doręczenia pisma zgodnie z art. 139 § 1 zdanie drugie k.p.c. (k. 17), Sąd w dniu 13 listopada 2019 r. zarządził przesłać pełnomocnikowi wnioskodawcy odpis pisma dla uczestnika i zobowiązać do doręczenia tych pism uczestnikowi za pośrednictwem komornika (art. 139 ¹ k.p.c.) albo do wykazania w terminie 14 dni, jaki adres do doręczeń dla uczestnika przekazano do akt rejestrowych spółki (art. 139 § 3 ¹ k.p.c., k. 18).

Wnioskodawca dokonał doręczenia za pośrednictwem komornika sądowego w wyżej wskazany sposób. W dniu 30 grudnia 2019 r. doręczono uczestnikowi wniosek z dnia 18 marca 2019 r. (k. 26), a w dniu 2 stycznia 2020 r. doręczono zarządzenie Sądu z dnia 12 czerwca 2019 r. (k. 27).

Uczestnik postępowania nie złożył odpowiedzi na wniosek w wyznaczonym terminie.

Zarządzeniem z dnia 5 października 2020 r. Sąd m.in. wyznaczył termin rozprawy i wezwał uczestnika postępowania M. M. celem przesłuchania w charakterze strony oraz zakreślił termin 14 dni na złożenie odpowiedzi na wniosek pod rygorem uznania, że uczestnik przyznaje okoliczności stwierdzone w piśmie wnioskodawcy z dnia 18 marca 2019 r. (doręczonego 30 grudnia 2019 r.) oraz pod rygorem uznania, że fakty i wnioski dowodowe zgłaszane w terminie późniejszym będą uznane za powoływane celem przewleczenia postępowania.

W odpowiedzi na zarządzenie, uczestnik postępowania M. M. pismem z dnia 19 listopada 2020 r. (k. 38-40) wniósł o oddalenie w całości wniosku o orzeczenie wobec uczestnika postępowania na okres 10 lat pozbawienia prawa prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek oraz pełnienia funkcji członka rady nadzorczej, reprezentanta lub pełnomocnika w spółce handlowej, przedsiębiorstwie państwowym, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszeniu.

Nadto wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu rachunkowości i finansów – na okoliczność ustalenia sytuacji finansowej spółki (...) sp. z o.o. w latach 2016 – 2019 i wskazania czy w odniesieniu do przedmiotowej spółki zaistniały podstawy do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz z jaką datą oraz -w przypadku odpowiedzi twierdzącej - wskazanie czy w przypadku zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości w określonym przez biegłego terminie prawdopodobne byłoby zaspokojenie wierzytelności wnioskodawcy, a jeżeli tak to w jakim zakresie, uwzględniając kolejność zaspokojenia w postępowaniu upadłościowym, jak również czy niezgłoszenie wniosku zmniejszyło możliwość zaspokojenia roszczeń wnioskodawcy.

W uzasadnieniu wskazał, iż ciężar udowodnienia, iż skutkiem zachowania uczestnika było obniżenie wartości ekonomicznej przedsiębiorstwa i pokrzywdzenie wierzycieli spoczywa na wnioskodawcy.

Na rozprawie z 10 grudnia 2020 r. (k. 49-50) Sąd oddalił wniosek uczestnika postępowania o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z uwagi na brak wskazania materiału dowodowego, który miałby być opiniowany przez biegłego, jako zmierzający do przedłożenia postępowania, ponadto w związku z nieusprawiedliwionym niestawiennictwem uczestnika postępowania na rozprawie Sąd postanowił pominąć dowód z jego przesłuchania. Radca prawny M. Z. reprezentująca wnioskodawcę złożyła do akt sprawy pełnomocnictwo oraz przedłożyła pismo z dnia 9 grudnia 2020 r. (k. 45-48) wraz nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym w dniu 30 listopada 2018 r. i postanowienie komornika z dnia 30 marca 2020 r. w przedmiocie umorzenia postępowania egzekucyjnego prowadzonego przeciwko spółce.

Mimo kilkukrotnych wezwań uczestnika postępowania nie stawił się on na żadnej rozprawie (zob. k. 34, 54, 63 – niepodjęta korespondencja z Sądu).

W piśmie z dnia 5 marca 2021 r. (k. 74-75) uczestnik postępowania M. M. – reprezentowany przez radcę prawn. T. C., ponownie wniósł o oddalenie wniosku z dnia 18 marca 2019 r. oraz przeprowadzenie dowodów z faktury VAT (...) z dnia 6 kwietnia 2017 r. i ugody z dnia 26 kwietnia 2018 r. oraz trzech potwierdzeń przelewu z 2 maja 2018 r., 1 czerwca 2018 r. i 27 sierpnia 2018 r. na okoliczność wysokości wierzytelności przysługującej (...) sp. z o.o. wobec (...), istnienia majątku spółki oraz perspektyw co do uzyskiwania wpływów określonej kwoty pieniężnej. Poinformowano również o zmianie siedziby i adresu spółki od dnia 11 października 2019 r.

W uzasadnieniu wskazano, że z dokumentów załączonych do wniosku w żadnym razie nie sposób wnioskować, by spółka (...) sp. z o.o. zaprzestała płacenia wymagalnych zobowiązań, czy też zaistniałby stan niewypłacalności, uzasadniający złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości podmiotu. Pełnomocnik uczestnika podniósł, że komornik prowadzący postępowanie egzekucyjne wobec (...) sp. z o.o. z wniosku M. G. przeprowadził czynności terenowe pod adresem siedziby spółki przy ul (...) we W.. Taki też adres spółki (...) sp. z o.o. był wskazywany w postępowaniu prowadzonym przez ten organ egzekucyjny i zapewne na ten adres kierowana była korespondencja. Tymczasem adres ten począwszy od 11 października 2019 r. nie stanowi adresu siedziby tego podmiotu. Spółka we wskazanej dacie zmieniła swoją siedzibę i mieści się ona przy ul. (...), (...)-(...) W. co mogło bezpośrednio przełożyć się na wynik prowadzonej egzekucji z wniosku M. G. wobec (...) sp. z o.o., albowiem spółka nie miała faktycznej możliwości odbioru korespondencji kierowanej na nieprawidłowy adres, nie mogła poinformować organu o majątku spółki, nie miała świadomości prowadzonego postępowania egzekucyjnego, jak też organ egzekucyjny nie mógł twierdzić, iż czynności terenowe przeprowadzone pod adresem nieaktualnym siedziby spółki okazały się bezskuteczne, skoro siedziba spółki mieściła się w innym miejscu. Egzekucja zatem nie została skierowana co do całości majątku spółki, a postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego z wniosku M. G. wobec jej bezskuteczności jest przedwczesne i bezzasadne.

Ponadto pełnomocnik uczestnika wskazał, że spółce (...) sp. z o.o. nadal przysługuje wierzytelność względem (...), (...) W. B., L. CA (...) z tytułu wystawionej faktury VAT nr (...) z dnia 6 kwietnia 2017 r. w kwocie ponad 64.043,44 USD. Strony zawarły ugodę na spłatę zadłużenia w miesięcznych ratach, których spłata pozwala spółce na spłatę zadłużenia wobec wierzycieli. (...) w okresie od maja do sierpnia 2018 r. dokonała trzech wpłat na rzecz spółki na poczet tej ugody na sumę 7.192,11 zł, następnie zaprzestała spłaty rat, w następstwie (...) sp. z o.o. nie dysponowała środkami pieniężnymi umożliwiającymi jej uregulowanie zobowiązań wobec wierzyciela - wnioskodawcy M. B. czy wierzyciela M. G..

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

(...) sp. z o.o. z siedzibą we W. wpisana jest do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS: (...). Rejestracji dokonano 11 września 2009 r. Umowa spółki została zawarta 21 sierpnia 2009 r.

Kapitał zakładowy spółki wynosi 50.000 zł. Wszystkie 500 udziałów w spółce o wartości nominalnej 100 zł każda, od 29 marca 2019 r. należą do M. M.. Od 16 października 2015 r. M. M. jest jedynym członkiem zarządu spółki pełniącym również funkcję prezesa zarządu.

Głównym przedmiotem działalności spółki jest produkcja przemysłowych urządzeń chłodniczych i wentylacyjnych. Ujawniony w rejestrze przedmiot pozostałej działalności spółki obejmuje 9 pozycji.

Spółka w dniu 11 października 2019 r. zmieniła adres z ul. (...) lok. na ul. (...) we W..

Dowód:

- informacja odpowiadająca odpisowi pełnemu z rejestru przedsiębiorców KRS, k. 77 – 87,

- dane jawne i elektronicznie dostępne w systemie teleinformatycznym MS.

M. B. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą M. A. jest wierzycielem spółki (...) sp. z o.o. we W..

Nakazem zapłaty o sygn. akt (...) z dnia 28 września 2018 r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu XV Wydział Gospodarczy nakazał pozwanej spółce, aby zapłaciła powodowi M. B. kwotę 13.837,50 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi:

- od kwoty 4.612,50 zł od dnia 15 marca 2018 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 4.612,50 zł od dnia 15 kwietnia 2018 r. do dnia zapłaty

- od kwoty 4.612,50 zł od dnia 15 maja 2018 r. do dnia zapłaty

oraz kwotę 2.492 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

W dniu 4 grudnia 2018 r. nakaz zapłaty zaopatrzono w klauzulę wykonawczy.

W dniu 15 stycznia 2019 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla Wrocławia – Fabrycznej, na podstawie tytułu wykonawczego o sygn. akt (...), wszczął wobec spółki postępowanie egzekucyjne, które prowadził pod sygn. akt (...). Należność wierzyciela nie została uregulowana.

Dowód:

- uwierzytelniona kserokopia nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 28 września 2018 r. w sprawie o sygn. (...), k. 12;

- uwierzytelniona kserokopia zawiadomienia o wszczęciu egzekucji z dnia 15 stycznia 2019 r., k. 13.

M. G. – który nie brał udziału w postępowaniu - również jest wierzycielem spółki (...) sp. z o.o. z siedzibą we W..

Nakazem zapłaty o sygn. akt (...) z dnia 30 listopada 2018 r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu IV Wydział Gospodarczy nakazał pozwanej spółce, aby zapłaciła powodowi M. G. kwotę 10.223,37 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi od dnia 11 października 2018 r. oraz kwotę 2.492 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

W dniu 8 marca 2019 r. nakaz zapłaty zaopatrzono w klauzulę wykonawczy.

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla Wrocławia-Fabrycznej, na podstawie tytułu wykonawczego o sygn. akt (...), prowadził postępowanie egzekucyjne przeciwko spółce pod sygn. akt (...), które umorzył postanowieniem z dnia 30 marca 2020 r. wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji. Komornik nie ustalił majątku dłużnika, z którego można skutecznie prowadzić egzekucję. Ponadto ustalił, że na rachunku spółki brak środków oraz zachodzą liczne zbiegi z innymi organami egzekucyjnymi, administracyjnymi i sądowymi. Komornik przeprowadził czynności terenowe pod adresem ul. (...) we W.. Podczas czynności terenowych prezes spółki oświadczył, że postępowanie egzekucyjne prowadzą inni komornicy oraz, że spółka nie posiada nieruchomości oraz pojazdów mechanicznych.

Dowód:

- uwierzytelniona kserokopia nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 30 listopada 2018 r. w sprawie o sygn. (...), k. 47,

- uwierzytelniona kserokopia postanowienia z dnia 30 marca 2020 r., sygn. (...) r., k. 46.

(...) sp. z o.o. posiada należność z tytułu zawartej w sposób dorozumiany ugody z (...), (...) W. B., L. CA (...) na kwotę 64.043,44 USD. Należność wynika z faktury VAT nr (...) z dnia 6 kwietnia 2017 r. Dłużnik w okresie od maja do sierpnia 2018 r. dokonał trzech wpłat na rzecz spółki na poczet tej ugody na sumę 7.192,11 zł.

Dowód:

- kopie faktury VAT z 6 kwietnia 2017, k. 88,

- projektu ugody z 26 kwietnia 2018 r., k. 89,

- trzy potwierdzenia transakcji, k. 92-94.

W tak ustalonym stanie faktycznym, Sąd zważył co następuje:

Wniosek wierzyciela wobec prezesa zarządu spółki (...) sp. z o.o. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W. – co do zasady – wymagał uwzględnienia.

Zgodnie z art. 373 ust. 1 Prawa upadłościowego (dalej PU) Sąd może orzec pozbawienie na okres od jednego do dziesięciu lat prawa prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek lub w ramach spółki cywilnej oraz pełnienia funkcji zarządcy sukcesyjnego, członka rady nadzorczej, członka komisji rewizyjnej, reprezentanta lub pełnomocnika osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą w zakresie tej działalności, spółki handlowej, przedsiębiorstwa państwowego, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszenia osoby, która ze swojej winy:

1)będąc do tego zobowiązana z mocy ustawy, nie złożyła w ustawowym terminie wniosku o ogłoszenie upadłości albo,

1a)faktycznie zarządzając przedsiębiorstwem dłużnika, istotnie przyczyniła się do niezłożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w ustawowym terminie, albo

2)po ogłoszeniu upadłości nie wydała lub nie wskazała majątku, ksiąg rachunkowych, korespondencji lub innych dokumentów upadłego, w tym danych w postaci elektronicznej, do których wydania lub wskazania była obowiązana z mocy ustawy, albo

3)jako upadły po ogłoszeniu upadłości ukrywała, niszczyła lub obciążała majątek wchodzący w skład masy upadłości, albo,

4) jako upadły w toku postępowania upadłościowego nie wykonała innych obowiązków ciążących na nim z mocy ustawy lub orzeczenia sądu albo sędziego-komisarza, albo też
w inny sposób utrudniała postępowanie.

Przy orzekaniu zakazu sąd bierze pod uwagę stopień winy oraz skutki podejmowanych działań, w szczególności obniżenie wartości ekonomicznej przedsiębiorstwa upadłego i rozmiar pokrzywdzenia wierzycieli (art. 373 ust. 2 zd. 1). Jednak mimo zaistnienia przesłanki, o której mowa w art. 373 ust. 1 pkt 1, sąd może oddalić wniosek o orzeczenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej, jeżeli został złożony wniosek o otwarcie przyspieszonego postępowania układowego, postępowania układowego lub postępowania sanacyjnego, a rozmiar pokrzywdzenia wierzycieli jest nieznaczny (art. 373 ust. 1a PU).

Prawo upadłościowe w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2016 r. zobowiązuje dłużnika do złożenia w sądzie wniosku o ogłoszenie upadłości nie później niż w terminie trzydziestu dni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości (art. 21 ust. 1 PU). Jeżeli dłużnikiem jest osoba prawna albo inna jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, obowiązek, o którym mowa w ust. 1, spoczywa na każdym, kto na podstawie ustawy, umowy spółki lub statutu ma prawo do prowadzenia spraw dłużnika i do jego reprezentowania, samodzielnie lub łącznie
z innymi osobami (art. 21 ust. 2 PU). Osoby te mogą uwolnić się od odpowiedzialności, w szczególności jeżeli wykażą, że w terminie określonym w ust. 1 lub 2 otwarto postępowanie restrukturyzacyjne albo zatwierdzono układ w postępowaniu
o zatwierdzenie układu (art. 21 ust. 3 PU). Osoby, o których mowa w ust. 1 i 2, nie ponoszą odpowiedzialności za niezłożenie wniosku o ogłoszenie upadłości w czasie, gdy prowadzona jest egzekucja przez zarząd przymusowy albo przez sprzedaż przedsiębiorstwa, na podstawie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, jeżeli obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości powstał w czasie prowadzenia egzekucji (art. 21 ust. 5 PU).

Stosownie do treści art. 10 PU przesłankę ogłoszenia upadłości dłużnika będącego
(z zastrzeżeniem przewidzianych wyjątków) przedsiębiorcą stanowi jego niewypłacalność. W stanie prawnym sprzed 1 stycznia 2016 r. dłużnika objętego podmiotowym zakresem stosowania ustawy (por. art. 5 – 9 i art. 491 ¹ ) uważało się za niewypłacalnego, jeżeli nie wykonywał swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych (art. 11 ust. 1 Prawa upadłościowego i naprawczego). Od 1 stycznia 2016 r. w art. 11 ust. 1 PU stanowi się, że dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. W art. 11 ust. 1a wprowadzono ustawowe domniemanie, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonywaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące. Dłużnik będący osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, jest niewypłacalny także wtedy, gdy jego zobowiązania pieniężne przekraczają wartość jego majątku, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące (art. 11 ust. 2 PU). Domniemywa się, że zobowiązania pieniężne dłużnika przekraczają wartość jego majątku, jeżeli zgodnie z bilansem jego zobowiązania, z wyłączeniem rezerw na zobowiązania oraz zobowiązań wobec jednostek powiązanych, przekraczają wartość jego aktywów, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące (art. 11 ust. 5 PU).

Zgodnie z art. 376 ust. 1 zd. 1 PU postępowanie w sprawach o orzeczenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej wszczyna się między innymi na wniosek wierzyciela.

Wierzycielska legitymacja wnioskodawcy w sprawie niniejszej nie może budzić zastrzeżeń. Dokumenty przedstawione przy wniosku stanowią niezbite dowody istnienia wierzytelności po stronie M. B.. Wnioskodawca wylegitymował się w szczególności tytułem wykonawczym uzyskanym przeciwko (...) sp. z o.o. z siedzibą we W., a bezsporne jest, że zasądzone nimi należności pozostają niezaspokojone. W uzasadnieniu wniosku o orzeczenie zakazu wnioskodawca wskazał, że do dnia złożenia wniosku spółka nie dokonała zapłaty należności.

Sąd stwierdza, że M. M. jako jedyny członek zarządu pełniący funkcję prezesa zarządu (...) sp. z o.o. z siedzibą we W., nie wykonał w ustawowo przewidzianym terminie ciążącego na nim obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości tej spółki. Trzeba tutaj zauważyć, że do tutejszego Sądu nadal nie wpłynął wniosek o ogłoszenie upadłości spółki.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że wykazano fakt istnienia zobowiązań spółki wobec wierzyciela - wnioskodawcy M. B. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą M. A. oraz wierzyciela M. G., które stały się wymagalne (jak wynika z treść nakazów zapłaty) odpowiednio w dniu 15 marca 2018 r. i w dniu 11 października 2018 r.

Należy więc uznać, że stan niewypłacalności istniał w spółce (...) sp. z o.o. od co najmniej 11 stycznia 2019 r. i od tego dnia biegł termin na złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki. Dłużnik, nie później niż w terminie trzydziestu dni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości – do 10 lutego 2019 r., zobowiązany był zgłosić w sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości.

Brak zdolności operacyjnych przedsiębiorstwa spółki oraz brak wniosku uczestnika o ogłoszenie upadłości kierowanej przez niego spółki stanowią podstawę domniemania faktycznego, że uczestnik zawinił zaniechania złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. M. M. jako reprezentant spółki, która popadła w stan niewypłacalności, ze swej winy, uchybił obowiązkowi złożenia wniosku o ogłoszenie jej upadłości. Dla Sądu nie ulega wątpliwości, że uczestnikowi można postawić zarzut z powodu niewykonania ustawowego obowiązku w zakresie złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości spółki (wina) a stopień jego winy jest dostatecznie wysoki, by pozbawić go prawa dalszego prowadzenia działalności gospodarczej – nie definitywnie, a czasowo, w wymiarze dwóch lat. Trzeba bowiem zaznaczyć, że uczestnik postępowania miał pełną świadomość stanu w jakim spółka się znalazła, co wynika z czynności terenowych komornika sądowego przeprowadzonych w postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym pod sygn. akt (...), w wyniku których prezes spółki oświadczył, że wobec spółki prowadzone są inne postępowania egzekucyjne (por. postanowienie komornika sądowego z 30 marca 2020 r., k. 46).

Przepisy regulujące orzekanie zakazów odwołują się do winy w dwóch, zasadniczo odmiennych kontekstach. Po pierwsze – dla skuteczności wniosków zakazowych wymaga się w art. 373 ust. 1, by zachowania wymienione w punktach 1) – 4) były zawinione przez osobę takim żądaniem dotkniętą. Po drugie – wina stanowi jedno z kryteriów czasowego wymiaru zakazu określonych w art. 373 ust. 2. W tym drugim aspekcie winę należy pojmować znacznie szerzej, odnosząc ją do ogółu okoliczności poprzedzających i towarzyszących upadłości, w tym zwłaszcza do powodów zaistnienia niewypłacalności.

W rozważanej sprawie uczestnik postępowania wskazał jako zasadniczą przyczynę niewypłacalności (...) sp. z o.o. zatrzymanie płatności rat z tytułu zawartej w sposób dorozumiany ugody z (...), (...) W. B., L. CA (...) obejmującą wierzytelność z faktury VAT nr (...) z dnia 6 kwietnia 2017 r. na kwotę 64.043,44 USD. (...) w okresie od maja do sierpnia 2018 r. dokonała trzech wpłat na rzecz spółki na poczet tej ugody na sumę 7.192,11 zł. (...) sp. z o.o. nie dysponowała środkami pieniężnymi umożliwiającymi jej uregulowanie zobowiązań wobec wierzyciela - wnioskodawcy M. B. czy wierzyciela M. G..

Uczestnik postępowania wnosił o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu rachunkowości i finansów – m. in. na okoliczność ustalenia sytuacji finansowej spółki (...) sp. z o.o. w latach 2016 – 2019. Wniosek ten Sąd oddalił na rozprawie z 10 grudnia 2020 r. z uwagi na brak wskazania materiału dowodowego, który miałby być opiniowany przez biegłego i jako zmierzający do przedłużenia postępowania.

Zgodnie z art. 373 ust. 2 Pr. upadł., przy orzekaniu zakazu, o którym mowa w ust. 1, sąd bierze pod uwagę stopień winy oraz skutki podejmowanych działań, w szczególności obniżenie wartości ekonomicznej przedsiębiorstwa upadłego i rozmiar pokrzywdzenia wierzycieli. Rozkład ciężaru udowodnienia okoliczności wymienionych w tym przepisie kształtuje się zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 6 K.c., zgodnie z którym ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Jeżeli uczestnik postępowania twierdzi, że wniosek o orzeczenie zakazu powinien być oddalony z tego powodu, że nie doszło do obniżenia wartości ekonomicznej przedsiębiorstwa lub że nie doszło do pokrzywdzenia wierzycieli, to powinien te okoliczności udowodnić. Samo twierdzenie uczestnika, że nie doszło do obniżenia wartości ekonomicznej przedsiębiorstwa lub że nie doszło do pokrzywdzenia wierzycieli, nie powoduje, że po stronie wnioskodawcy pojawia się obowiązek udowodnienia, że było przeciwnie. Wymaganie od wnioskodawcy, aby udowadniał, że doszło do obniżenia wartości ekonomicznej przedsiębiorstwa lub że doszło do pokrzywdzenia wierzycieli (jako ogółu) byłoby nie tylko niezgodne ze wskazaną wyżej zasadą wyrażoną w art. 6 K.c., ale też stanowiłoby obciążenie wnioskodawcy obowiązkiem, który z reguły byłby niewykonalny. Wnioskodawca, jako osoba z zewnątrz przedsiębiorstwa dłużnika, nie zna okoliczności związanych ze zmianami w majątku dłużnika, zmianami jego wartości ekonomicznej czy zmianami w strukturze zobowiązań dłużnika. Te okoliczności powinien natomiast znać reprezentant dłużnika. Zatem w sytuacji, gdy reprezentant dłużnika powołuje się na te okoliczności, powinien przedstawić dowody umożliwiające ich ustalenie.

Niezależnie od powyższego należy zauważyć, że brak wykazania tych okoliczności – nawet w sytuacji, gdy uczestnik postępowania powołuje się na nie – nie może powodować oddalenia wniosku. Okoliczności wymienione w art. 373 ust. 2 Pr. upadł. są okolicznościami, które sąd bierze pod uwagę (o ile zostaną wykazane), jednak brak dowodów na ich wykazanie, nie powoduje, że brak jest podstaw do wydania orzeczenia. Podstawy orzeczenia zakazu wskazane są w art. 373 ust. 1 Pr. upadł.

Ze zgromadzonego w sprawie materiału wynika, że uczestnik postępowania zignorował obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości reprezentowanej przez siebie spółki, w sytuacji gdy nie regulował zobowiązań finansowych wobec co najmniej dwóch dłużników. Sytuacja w której znajdowała się spółka mogła wydawać się jej reprezentantowi nie pozbawiona możliwości na rozwinięcie działalności i uzyskanie rentowności na poziomie gwarantującym wyjście z niewypłacalności z pominięciem procedur sądowych, albowiem reprezentant spółki liczył na wykonanie ugody z dnia 26 kwietnia 2018 r. Jednak wierzytelności takie mają jedynie charakter swego rodzaju możliwości czy też nadziei na znalezienie się w majątku dłużnika a nie stanowią jej rzeczywistego majątku. Reprezentant spółki powinien realnie ocenić możliwości ściągnięcia wierzytelności od podmiotu zagranicznego i nie opierać na wyniku powodzenia takich działań rentowności spółki którą zarządzał. Tym bardziej nie powinien uzależniać możliwości zaspokojenia swoich wierzycieli od ściągnięcia swoich należności.

W kontekście podnoszonych przez uczestnika okoliczności i charakteru działalności (...) sp. z o.o. trzeba stwierdzić, że gospodarcze niepowodzenie, którego doznała spółka, mieściło się w ramach normalnego ryzyka działalności gospodarczej. Nawet niezawinione (ewentualnie) trudności napotykane przez spółkę reprezentowaną przez uczestnika nie mogłyby znieść zagrożenia sankcją zakazową i zaważyć na całkowitym oddaleniu przedmiotowego wniosku. Przepisy prawa upadłościowego nie wprowadzają wyjątków od rygoru prawnego przewidzianego w art. 373 – Prawo upadłościowe.

W kwestii winy, rozumianej w tym miejscu jako wąsko pojęta przesłanka orzeczenia (co do zasady) zakazu na podstawie art. 373 ust. 1 pkt 1 PU, M. M. nie usprawiedliwia żadna z ujawnionych w postępowaniu okoliczności. Nie przedstawił bowiem on przekonującego wyjaśnienia, dlaczego nie zdecydował się we właściwym terminie złożyć wniosku o ogłoszenie upadłości spółki. Co więcej M. M. nie stawił się na żadną rozprawę w celu przesłuchania w charakterze strony.

Wszystkie te okoliczności przemawiają za uwzględnieniem wniosku o pozbawienie M. M. prawa prowadzenia działalności gospodarczej i pełnienia funkcji określonych w art. 373 ust. 1 PU, zgodnie z wynikającym z zasad współżycia społecznego postulatem wzajemnej rzetelności i uczciwości uczestników obrotu gospodarczego. Od osób prowadzących własną działalność gospodarczą albo będących reprezentantami spółek lub innych podmiotów uczestniczących w obrocie należy wymagać szczególnego profesjonalizmu i poszanowania interesów innych uczestników tegoż obrotu,
z którymi wstępują w stosunki prawne. Obowiązki w tym zakresie ustanawiają przepisy szeregu ustaw, w tym Prawa upadłościowego. Wymiar sprawiedliwości (w tym sądownictwo gospodarcze), w ramach swych kompetencji powinien czuwać nad utrzymywaniem ustanawianych przez ustawodawcę standardów postępowania w obrocie gospodarczym.

Należy również wskazać, że zarzut uczestnika postępowania co do nieprzeprowadzenia czynności terenowych przez komornika sądowego w postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym pod sygn. (...)pod właściwym adresem siedziby spółki należy uznać za nietrafny. Na podstawie przedłożonych dokumentów nie sposób określić, czy czynności terenowe komornik sądowy przeprowadził po ujawnieniu w Krajowym Rejestrze (...) nowego adresu spółki (w dniu 11 października 2019 r.), jednak na miejscu zastał prezesa spółki, który złożył oświadczenie co do braku jakiegokolwiek majątku spółki.

Podsumowując – po przeprowadzeniu postępowania dowodowego - Sąd uznał, że M. M. nie wykonał spoczywającego na nim ustawowego obowiązku z art. 21 ust. 2 w zw. z art. 21 ust. 1 PU, mimo świadomości sytuacji majątkowej i finansowej zarządzanej przez siebie spółki, w tym wiedzy o nieregulowaniu przez nią wymagalnych zobowiązań pieniężnych w znacznej wysokości, wobec wierzycieli.

Wnioskodawca, poza wykazaniem własnych należności względem (...) sp. z o.o. oraz dostarczeniem Sądowi informacji o bezskuteczności egzekucji prowadzonej z wniosku innego wierzyciela M. G., nie wykazał okoliczności mogących uzasadniać surowsze potraktowanie uczestnika. Na ocenę stopnia winy M. M., mierzonego według dyrektyw z art. 373 ust. 2 PU, wpływa niewątpliwie fakt braku spłaty zobowiązań wobec znanych Sądowy wierzycieli, trwająca już blisko trzy lata. Z kolei na ocenę stopnia winy uczestnika, mierzonego według dyrektyw z art. 373 ust. 2 PU, dodatnio wpływa to, że nie ustalono, aby działania (i zaniechania) uczestnika były skierowane bezpośrednio na osiągnięcie ukrywanych przed wierzycielami korzyści w majątku osobistym lub u bliskich. Nie stwierdzono działań polegających na wyprowadzaniu majątku przez uczestnika, czy też świadomie zorientowanych na wybiórcze zaspokajanie wierzycieli lub jego całkowite udaremnienie. Wysokość dochodzonych przez wierzycieli roszczeń nie jest znaczna.

Wobec powyższego, na podstawie przytoczonych przepisów, a zwłaszcza art. 373 ust. 1 pkt 1 Prawa upadłościowego, Sąd orzekł jak w punktach I i II sentencji postanowienia
z 29 kwietnia 2021 r.

Wobec sprzeczności interesów, rozstrzygniętej na korzyść wnioskodawcy, na zasadzie odpowiedzialności za wynik sprawy przyznano mu od uczestnika postępowania zwrot poniesionych kosztów postępowania, stosownie do art. 376 ust. 1 zd. 3 PU w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. w zw. z art. 520 § 3 zd. 1 k.p.c. Chociaż dolegliwość orzeczenia jest mniejsza niż żądał tego wnioskodawca, Sąd wyraża pogląd, że wymiar zakazu jest kwestią
o marginalnym znaczeniu przy rozstrzyganiu o kosztach postępowania w sprawie
o pozbawienie prawa prowadzenia działalności określonej w art. 373 ust. 1 PU. Decydująca dla oceny, kto przegrał sprawę zakazową, jest sama zasada rozstrzygnięcia – czy na skutek wniosku orzeczono zakaz, czy też wniosek oddalono (por. postanowienie z 4 lutego 2009 r. Sądu Okręgowego we Wrocławiu, sygn. akt (...)).

Zasądzono więc od M. M. na rzecz wnioskodawcy zwrot kosztów postępowania w kwocie 857 zł, w tym 240 zł tytułem kosztów zastępstwa w postępowaniu nieprocesowym w sprawie niewymienionej odrębnie zgodnie z § 8 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn. z 2018 r. – Dz. U., poz. 265), 100 zł tytułem opłaty stałej od wniosku, należnej stosownie do art. 76 pkt 4 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn. z 2019 r. – Dz. U. poz. 785, ze zm.) oraz zwrotu zaliczki uiszczonej przez wnioskodawcę w kwocie 500 zł, odpowiadającej stawce opłaty za niezbędne – prawem wymagane (por. art. 376 ust. 5 Prawa upadłościowego w związku z art. 455 ust. 1 zd. 1 Prawa restrukturyzacyjnego) – obwieszczenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym o orzeczonym zakazie. Orzekając o kosztach zastępstwa, Sąd uwzględnił ponadto kwotę 17 zł, odpowiadającą stawce opłaty skarbowej za złożenie dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa procesowego w niniejszej sprawie. Fakt poniesienia takiego wydatku nie budzi wątpliwości wobec dołączenia dowodu jej uiszczenia, był to jednocześnie koszt niezbędny (por. uchwałę Sądu Najwyższego z 12 marca 2003 r., III CZP 2 / 03, OSNC 2003, nr 12, poz. 161), skoro publicznoprawny obowiązek zapłaty opłaty skarbowej wynika z art. 1 ust. 1 pkt 2) w zw. z art. 5 ust. 1 i art. 6 ust. 1 pkt 4) ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (tekst jedn. z 2019 r. – Dz. U. poz. 1000).

ZARZĄDZENIE

1.  Odnotować w kontrolce uzasadnień.

2.  Odpis postanowienia z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi uczestnika postępowania M. M.,

3.  kal. 7/14 dni.